پوکی استخوان بیماری فراگیر و خاموش عصرجدید است. شیوع و بروز پوکی استخوان در تمامی جوامع انسانی خصوصاً جوامع در حال توسعه، به طور فزایندهای در حال افزایش است.
پوکی استخوان که به صورت متخلخل شدن بافت استخوانی بروز میکند، در واقع کاهش سختی استخوان و کاهش محتوای عناصر معدنی در بافت استخوانی است. این پدیده کاهش استحکام استخوانها و افزایش احتمال شکستگی و ترک خوردگی را در پی دارد. در این حالت احتمال بروز شکستگی در تمامی استخوانها بالا میرود ولی در این میان استخوانهای ستون فقرات، لگن، دندهها، ران و مچ دست بیشتر در معرض شکستگی قرار دارند.
باور قدیمی مردم بر این بود که ابتلا به پوکی استخوان سیر طبیعی زندگی بشر بوده و قابل درمان و پیشگیری نیست و تمام انسانها باید این سیر طبیعی را که منجر به از کارافتادگی و مرگ میشود، تجربه کنند. امروزه با پیشرفتهای علمی و شناخت هر چه بیشتر بیماری پوکی استخوان این پندار غلط شمرده میشود. به کارگیری دو ابزار طبیعی، مفید و کمهزینه و قابل اعتماد امیدهای بسیاری را برای مهار این بیماری به صورت پیشگیری و حتی تسریع درمان در موارد ایجاد شکستگی، در مقابل بشر گشوده است.
این دو ابزار، تغذیه و ورزش است.
داشتن رژیم غذایی سرشار از کلسیم از دورهی جنینی تا سالخوردگی از ضروریات حیات شاداب و زندهی بشر است. مطالعات نشان داده است که مصرف کلسیم سبب حفظ تراکم استخوان در زمان یائسگی میشود و خطر شکستگی را کاهش میدهد.
گسترهی فرهنگ مصرف فرآوردههای شیری شامل شیر، ماست، پنیر، کشک و دوغ در رژیم غذایی سبب خواهد شد که بتوانیم از بروز این بیماری پیشگیری و حتی آن را درمان کنیم.
بنابراین مصرف روزانه حداقل دو لیوان شیر، یک لیوان ماست، 30 گرم پنیر و مصرف دوغ به عنوان نوشابهی سنتی که مملو از ارزش غذایی است، پیشنهاد میشود. این برنامهی غذایی باعث تأمین نیاز روزانهی بدن به کلسیم خواهد شد.
عواملی که تسریع کنندهی پوکی استخوان هستند عبارتند از:
· کاهش و از بین بردن فعالیت عضو به علت عدم حرکت طولانی مدت
· رژیمهای غذایی با کمبود مواد پروتئینی، دریافت ناکافی کلسیم، کمبود ویتامین D و مصرف زیاد کافئین
· استفادهی طولانی مدت از کورتنها یا داروهای ادرارآور نیز میتواند باعث پوکی استخوان شود.
پوکی استخوان عارضهای است که با بالا رفتن سن به وجود میآید، در نتیجه از استحکام بافت و املاح استخوانی کم شده و از مقاومت آن کاسته میشود.
افراد در معرض خطر
· افراد مسن در معرض ابتلای بیشتری هستند
· این عارضه در نزد خانمها بعد از یائسگی بسیار شایع است
پس در هر سنی هستید چه برای پیشگیری و چه برای درمان، با نشستن بر سر سفرهی سلامتی، به جنگ پوکی استخوان بروید.
منابع:
1. مهندس انصار، شراره، غذا درمانی، انتشارات زرینمهر، 1388.
2. مهندس حلم سرشت، پریوش و همکار، اصول تغذیه و بهداشت مواد غذایی، انتشارات چهر، 1379.
3. اینترنت.