اگر چه سیر را «گل رز بدبو» نامیده­اند اما در حقیقت از خانواده­ی سوسن و هم­تیره­ی پیاز، تره فرنگی، پیازچه و موسیر است. قدمت سیر به بیش از 6 هزار سال برمی­گردد و گیاه بومی آسیای مرکزی است و از محصولات عمده­ی منطقه­ی مدیترانه بوده، در آسیا، آفریقا و اروپا نیز برای پخت­و­پز استفاده می­شود. پیاز این گیاه در زیرزمین رشد می­کند و مهمترین قسمت گیاه است که به مصرف می­رسد. این پیاز از حبه­های گوشتی متعدد تشکیل شده و به صورت خام یا پخته به مصرف می­رسد و برای مقاصد طبی نیز کاربرد دارد.

از آن جا که سیر سال­هاست به عنوان دارویی معجزه­گر شهرت پیدا کرده است، در طب عامیانه برای پیشگیری از اکثر بیماری­ها نظیر سرماخوردگی، آنفولانزا، برطرف کردن جرم دندان و دفع انگل روده­ها استفاده می­شود.

بعضی­ها سیر خام را برای درمان آکنه استفاده می­کنند و شواهدی وجود دارد که می­تواند در پایین آوردن میزان کلسترول خون مؤثر باشد. در ضمن به عنوان دفع­کننده­ی طبیعی پشه­ها نیز مؤثر است.

به خاطر داشته باشید که هر چه حبه­های سیر را ریزتر خرد کنید، بوی آن بیشتر می­شود. هرچه آن را ریزتر خرد کنید یا له نمایید و سطح بیشتری از آن در معرض هوا قرار گیرد واکنش شیمیایی آن بیشتر شده و عطر آن بیشتر منتشر می­شود.

برگ­ها، ساقه­ و گل­های سیر نیز قابل خوردن بوده، بیشتر به شکل خام و هنگامی که هنوز ترد و نرم هستند مصرف می­شوند. تنها قسمت غیرقابل مصرف سیر پوسته­ی کاغذ­مانند آن است که به شکل محافظ روی قسمت­های مختلف آن قرار دارد.

به خاطر طعم خاص و ادویه­ای سیر که با پختن، ملایم و شیرین می­شود می­توان آن را موهبتی در آشپزخانه دانست و از آن حتی در تهیه­ی دسرها، بستنی­ها و کیک­های شکلاتی نیز استفاده کرد.

بعضی اشخاص نسبت به سیر حساسیت دارند و علایمی نظیر بثورات پوستی، سردرد و تب نشان می­دهند. در ضمن سیر می­تواند خواص  داروهای ضد انعقاد خون را مختل کند. بنابراین بهتر است قبل از عمل جراحی از مصرف آن خودداری کرد.

منبع: مجله Health

آوریل و مارس 2010