داستان پر سعی و تلاش آدمی در داشتن رخی زیبا و خوش نقش و نگار از آن جا آغاز شد که خالق یگانه و بی­همتایش از روح زیبا و زیبایی­پسند خویش در کالبد خاکی او دمید و خویشتن را از این آفرینشِ نیکو ستود. از آن هنگام بود که میل به زیبایی و جمال، از جمله امیال و گرایش­های فطری و جدایی­ناپذیر زندگانی بشر قرار گرفت و بدین ترتیب انسان نیز همچون آفریدگار خویش زیبا شد و عاشق زیبایی و جمال! افسوس و صد افسوس که این بعد روحانی و شگرف از وجود انسان همچون سایر امیال، آرام آرام و در طول هزاران سال، در سایه­سار سنگین تمایلات و تمنیات جسمانی، رنگ و بویی مادی به خود گرفت و انسان­ها بیشتر و پیشتر از آن که به ساختن روحی جمیل بپردازند، به آرایش و زینت و زیور جسم خویش پرداختند و گاه تا آن جا پیش رفتند که حتی زشتی­ها و نازیبایی­های روحی خویش را نیز هر چه بیشتر در زیر رنگ و لعاب ماسک­ها و صورتک­های رنگین و ساختگی پنهان کردند. اما برای رسیدن به این هدف نیاز به ابزار و لوازمی بود که بعدها عنوان « لوازم آرایش» به خود گرفت.

اولین مردمانی که در طول تاریخ از لوازم آرایش استفاده می­کردند (البته نه به شکل امروزی) مصریان بودند. بر جای ماندن مواد آرایشی در کنار اجساد مومیایی باقی­مانده از هزاران سال پیش، حکایت از آن دارد که آن­ها به آرایش و زیبایی مردگان خویش حتی در جهان دیگر نیز اهمیت می­دادند!

در آغاز، این لوازم بیشتر منشأ گیاهی، طبیعی و اغلب بی­ضرر - و بیشتر جنبه­ی ترمیمی و تکمیل­کننده­ی عیوب و ناهمواری­های صورت را – داشت. به­تدریج و پس از راه­یافتن مواد آرایشی از کشورهایی چون مصر، روم و چین، به میان زنان اروپایی که حاضر بودند مبالغ گزافی را بابت آن بپردازند، مواد طبیعی آرایشی کنار گذاشته شد و انواع مختلف مواد شیمیایی و ساختگی جای­گزین آن­ها گردید. بدین ترتیب ساخت، تولید و فروش انواع و اقسام لوازم آرایش و در کنار آن تبلیغات فراوان، به تجارتی پرسود برای کشورهای سرمایه­دار در آمد و از آن جا به بیشتر کشورهای جهان صادر گردید. سود سرشار حاصل از خرید و فروش این اجناس باعث شد تا کم­کم پای قاچاقچیان و دست­فروشان نیز به این تجارت باز شود. مواد تاریخ مصرف گذشته، غیراستاندارد و تقلبی با کیفیت­های پایین و تحت «برند»های معتبر راهی بازار شد و تقریباً به اکثر فروشگاه­ها راه یافت. ناآگاهی خریداران از روش­های تشخیص میان اجناس اصلی و تقلبی نیز به فروش بیش از پیش این اجناس کمک کرد.

سرانجام پخش و توزیع گسترده و فراوان این مواد تا آن جا پیش رفت که این گونه لوازم که در ابتدای امر بیشتر
جنبه­ی ترمیمی و تکمیل­کننده­ی عیوب و ناهمواری­های صورت را داشت و تنها مختص به طبقه­ی خاصی از مردم بود، به­تدریج به نیازی مبرم در میان اغلب دختران و زنان جوان امروزی بدل گردید؛ تا آن جا که هم اکنون کشور ما در ردیف دومین و یا سومین مصرف­کننده­ی لوازم آرایشی در خاورمیانه و هفتمین واردکننده­ی این مواد در جهان است. بر طبق آمار، زنان ایرانی سالانه حدود یک میلیارد دلار برای زیبایی چهره­های خود هزینه می­کنند. چنان چه درآمد فروش هر بشکه نفت به طور متوسط 50 دلار باشد، برای واردات یک میلیارد دلاری لوازم آرایش،20 میلیون بشکه نفت بایستی صادر شود! . . .  اما به­راستی زنان کشور ما چه کسری از این مبلغ را سالیانه صرف بالا بردن سطح فرهنگ و آگاهی و در یک کلام زیبایی­ها و آراستگی­های روحی و معنوی خویش می­کنند؟!      

جالب این جاست که در حالی در کشورهایی نظیر کشور ما، آزمودن انواع لوازم آرایش­،گاه حتی در میان دختران خردسال هم مشاهده می­شود که در کشورهای اصلی سازنده و صادر­کننده­ی این اجناس تقریباً فقط زنان مسن هستند که هر روز آرایش می­کنند!

«النا ملیک» کسی است که در ایتالیا «بانوی آرایش» نام گرفته و جزء پایه­گذاران اصلی رشته­ی گریم در ایتالیا است و اکنون مدیریت شرکت آرایش laierac   را بر عهده دارد. ملیک با این که بانوی آرایش نام گرفته ولی خود بی هیچ آرایشی در محافل هنری ظاهر می­شود. موهای کوتاه خرمایی دارد و به جز یک رژ لب  قرمز از محصولات آرایشی دیگری استفاده نمی­کند. او می­گوید: «وقتی دختران جوان را می­بینم که آرایش روی چهره دارند، متأسف می­شوم، چرا که آرایش مخصوص خانم­های مسن است که طراوت پوست­شان از دست رفته است، نه آن­ها که با کمی مراقبت می­توانند پوستی صاف، یک­دست و زیبا داشته باشند». اکثر متخصصان پوست نیز با آرایش در سنین جوانی مخالفند و تنها استفاده از کرم­های مرطوب­کننده و یا ضد آفتاب را برای آن­ها توصیه
می­کنند. حقیقتاً هم لوازم آرایش تنها می­توانند قسمتی از معایب صورت را برطرف کنند و بپوشانند، در حالی که امروزه بیش از همه برای تغییر رنگ و چهره مورد استفاده قرار می­گیرند.

به نظر کارشناسان تا سن 25 الی 30 سالگی که پوست بدن مقدار زیادی «کلاژن» تولید می­کند، می­توان بدون استفاده از کرم­های آرایشی و تنها با استفاده از کرم ضد آفتاب برای مقابله با اثرات زیان­بار خورشید، پوستی سالم داشت. اما این زیبانمایی و خودآرایی زمانی که حالت زیاده­روی و بی­قید و شرط به خود می­گیرد، دیگر صرفاً جهت برطرف کردن معایب و ناراحتی­های پوستی نمی­تواند باشد و در اکثر اوقات حکایت از وجود مشکلات روحی و روانی خاصی در صاحبان خود دارد. بنابر اعتقاد روان­شناسان، نداشتن اعتماد به نفس یکی از عوامل اصلی در گرایش زنان و دختران جوان به آرایش است زیرا اغلب آن­ها در خیال خود، چهره­ی خود را با نقص­های عمده و بزرگ تصور می­کنند‌ در نتیجه برای پوشاندن این عیب و نقص­ها در چهره­ی خود مجبور به استفاده از لوازم آرایشی می‌شوند.

آنان همچنین عقیده دارند حالت­های افراطی استفاده از لوازم آرایش، نادیده­گرفتن مرزهای آرایشی و یا استفاده­ی نابه­جا از این وسایل، نتیجه­ی به­وجود آمدن اختلال‌های شخصیتی مختلف در برخی زنان است؛ اختلال‌هایی مانند «شخصیت خود نمایشگر» که تمایل به برتری در میان جمع از هر طریقی دارد. در نتیجه متأسفانه آرایش‌های غلیظ که تنها مختص جمع‌های خصوصی و خانوادگی است، شخص را به­عنوان نمونه‌ای از افراد دارای شخصیت نمایشگر در سطح شهر نشان می­دهد.

پایین آمدن سن آرایش در سطح جامعه، یکی دیگر از نتایج شیوع انواع و اقسام لوازم آرایشی است، به طوری که دختران در سنین زیر 15 سال نیز استفاده از انواع لوازم آرایشی را تجربه می­کنند. این گروه از دختران، به­عنوان شخصیت‌هایی مطرح می‌شوند که تمایل به پیشی گرفتن از گروه سنی خود دارند. البته این تغییر رفتار تا اندازه‌ای در این گروه سنی طبیعی است اما زمانی که فرد سعی می‌کند با تغییرات فراوان در پوشش و ظاهر خود نقطه­ی پرگار توجه دیگران باشد، این تغییر نگران­کننده می‌شود. حتی این‌ گونه آرایش‌های غیرمتعارف در سنین پایین می‌تواند نشانه­ی نوعی خودمحوری و مخالفت با والدین باشد.

متخصصان، آرایش غلیظ را در برخی از زنان واکنشی به ناامیدی، یأس، محرومیت­های خانوادگی و ناخرسندی­های زندگی اجتماعی می­دانند و می­گویند: «برخی از این زنان آرایش­های غلیظ و زننده را نه به خاطر مردان بلکه در واکنش به فروپاشی درون خود انجام می­دهند. یعنی تلاش می­کنند دیگران چهره­ی غمگین و ژولیده و پریشان آنان را نبینند». آنان همچنین در مقام توصیه به زنان می­گویند: «آرایش غلیظ در زنان به این معناست که خود واقعی­شان را قبول ندارند و سعی دارند خود را در سایه­ی آراستن با این مواد شیمیایی، مقبول و مورد پذیرش جلوه دهند؛ پس آرایش جنبه­ی نقاب پیدا می­کند و نقاب­زدن چه روانی و چه مادی هر دو غلط است».   

در هر حال استفاده­ی بی­رویه از لوازم آرایشی، جدای از جنبه­های روان­شناختی و پیامدهایی که از لحاظ معنوی در جامعه به دنبال دارد و خود بحثی گسترده و جداگانه را می­طلبد، در بسیاری از اوقات اثرات سوئی را نیز در سلامت جسمانی مصرف­کنندگان آن بر جای خواهد گذاشت و جای بسی تأسف است که برخی از ما، نه تنها در این زمینه به خود رحم نمی­کنیم، بلکه دخترکان کوچک و فرشته­های معصوم زندگی­مان را نیز به بهانه­هایی همچون تجربه کردن، آشنایی پیدا کردن و یا زیباتر شدن، از مضرات استفاده کردن از این مواد که تنها برای بزرگ­سالی - و وقتی که ساختمان پوست با سنین کودکی و نوجوانی فرق می­کند - ساخته شده است، در امان نمی­داریم!     

بنابر تحقیقات انجام شده توسط پزشکان متخصص پوست، این مواد به دلیل معطر بودن، پوست بعضی از افراد را به نور آفتاب حساس کرده، در موضعی که کرم و لوازم معطر استفاده می‌شود، افراد مبتلا به آفتاب­سوختگی و التهاب می‌شوند و در طولانی­مدت لکه‌های تیره‌ای در موضع ایجاد خواهد شد. عطرها که معمولاً در بیشتر محصولات به عنوان خوش­بوکننده یافت می­شوند، مهم­ترین عامل بروز کهیرهای پوستی­اند.

استفاده از «پن کیک» و «کرم پودر» به مرور زمان باعث از دست رفتن طراوت و شادابی پوست می­شود. التهاب تماسی تحریکی، التهاب تماسی آلرژیک، کهیر تماسی، ایجاد جوش­های ریز و بروز تاول­های ریز خارش­دار و آکنه، از شایع­ترین عوارض پوستی است که به دنبال مصرف لوازم آرایش به­خصوص لوازم نامرغوب ایجاد می­شود. هر کرم یا پماد چرب­ کننده­ای که به صورت چند لایه مصرف می­گردد، به علت مسدود کردن منافذ پوستی و غدد چربی، می­تواند سبب بروز واکنش­های پوستی شود. برخی مواد رنگی و عطرهای موجود در پودرها، باعث ایجاد حساسیت و قرمزی می­شود. پیری زودرس و ایجاد چین و چروک در پوست از دیگر عوارض شایع استفاده از این مواد است. متأسفانه بانوان با دیدن این آثار از مواد آرایشی بیشتر و بیشتری استفاده می­کنند و ضربه و آسیب به پوست را بیشتر می­کنند. کافی است سری به کلینیک‌های پوست و مو بزنید؛ با دختران جوانی روبه­رو خواهید شد که به علت استفاده­ی مکرر و بی­رویه از لوازم آرایشی خصوصاً از نوع نامناسب و غیرمعتبر، هزینه‌های بسیاری برای درمان پوست خود می‌پردازند.

خط چشم و «ریمل­»های غیراستاندارد نیز به دلیل ترکیب با رنگ­های غیرمجاز، بیماری‌های چشمی را به وجود می‌آورند. حتی لوازم استاندارد شده هم باعث آلرژی و تحریک مژه و لبه­ی پلک می‌شوند و به دلیل نزدیکی لبه‌های مژه با سطح مخاطی، چشم افراد به انواع تحریکات پوستی مبتلا می‌شود.

عوارض ناشی از لوازم غیراستاندارد گاه به مراتب سنگین­تر و خطرناک­تر از موارد فوق است زیرا در اثر استفاده از مواد غیرمجاز، خطر ورود سم به بدن وجود دارد و عوارض ناخوشایندی را برای فرد ایجاد می‌کند. متخصصان هشدار می­دهند که مصرف روزانه­ی انواع لوازم آرایشی و بهداشتی موجب می­شود به طور میانگین در طی یک سال، پنج نوع ماده­ی شیمیایی وارد بدن فرد شود که پس از جذب از طریق پوست، مستقیماً وارد جریان خون شده، به بدن آسیب می­رساند. حتی ممکن است افراد مسمومیت‌های غذایی - دارویی پیدا کرده، در درازمدت مبتلا به سرطان‌های پوستی شوند. اگر این مواد جذب سیستمیک شوند، سرطان­های مشابه را به دنبال خواهند داشت.

پژوهش­های اخیر سازمان مبارزه با سرطان آمریکا نشان می­دهد که «پارابن­ها» که در ترکیب لوازم آرایشی کاربرد دارند، در 20 نوع از نمونه تومورهای سرطان سینه کشف شده­اند. همچنین نمونه­برداری از تومورهای بیماران مبتلا به سرطان سینه نشان داده است زنانی که بیشتر از مواد آرایشی استفاده می­کرده­اند، سرطان پیش­رفته­تر و طول عمر کمتری داشته­اند. 

سازندگان لوازم و مواد آرایشی گرچه سعی کرده­اند تا استفاده از این ترکیبات شیمیایی را در شامپو و ژل­های خود حذف کنند یا تا حد زیادی پایین بیاورند اما در استفاده­ی کمتر از آن­ها در سایر مواد آرایشی ناموفق بوده­اند.

برخی از پزشکان معتقدند که مواد آرایشی چون بر روی پوست مالیده می­شوند، می­توانند تأثیرگذاری سریع­تری داشته باشند. 

در سال­های اخیر، با افزایش استفاده از مواد آرایشی توسط خانم­ها در ایران نیز آمار رشد بیماری سرطان سینه تا حد قابل توجهی بالا رفته است. هم­اکنون این نوع سرطان، شایع­ترین نوع در بین زنان ایرانی است. این در حالی است که اکثر بیماران مبتلا به این سرطان، دارای سنین پایین و میان­سالی هستند.

 پزشکان به زنان توصیه می­کنند که استفاده از مواد آرایشی را تا حد زیادی پایین آورند و یا از مصرف آن­ها به­کلی بپرهیزند. آن­ها بر این باورند که سعی برای زیبایی بیشتر با استفاده از مواد شیمیایی آرایشی، انسان را به مرگ نزدیک­تر می­کند.

در هر صورت باید دقت کرد که کرم­ها، پودرها و سایر لوازم آرایشی که توسط کارخانجات کشورهای خارجی ساخته می‌شوند، هر کدام دارای فرمولی خاص و جداگانه نسبت به دیگر مناطق هستند، چرا که آزمایشگاه‌های داروسازی هر منطقه، براساس آب و هوا و نوع پوست و موی مردمان همان سرزمین، داروهای مورد نیاز را می‌سازند. همین ‌طور چون مواد آرایشی و بهداشتی، از انواع چربی‌ها، هیدرات‌های کربن و غیره ساخته می‌شوند، دوره­ی مصرف کوتاهی دارند.

نکته­ی مورد تأمل دیگر که امروزه در مورد بیشتر انواع مارک­های رژ لب مطرح است، استفاده­ی بیش از حد مجاز سرب در این نوع محصولات است. برخی از تولیدکنندگان برای آن که ماندگاری اثر رژ لب را بالا ببرند، از ترکیبات دارای سرب استفاده می­کنند. این سرب اگر وارد بدن شود کم­خونی و ایجاد اثرات سوء در استخوان­ها را در پی دارد. سازمان­های بهداشتی و تنظیم­ کننده­ی قواعد تولید مواد غذایی و آرایشی به­ویژه در آمریکا، مقدار سرب و ترکیبات آن را  بیش از حد مجاز گزارش کرده­اند. بیش از یک سوم تولیدکنندگان آمریکایی این محصول، حد مجاز را رعایت نمی­کنند و 61 درصد از این تعداد در آزمایش­های انجام شده مقدار سرب همراهی در حدود 3/. تا 65/.     ppmرا  نشان می­دهند و این در حالی است که حد مجاز سرب و ترکیبات آن در محصولات غذایی و آرایشی طبق استاندارد کمتر از 1/.ppm  تعیین شده است.  

بنابراین به جای استفاده­ی بی­رویه و افراطی از انواع رژ لب و با توجه به تماس آن­ها با لب­ها، دهان و بزاق و احتمال آلودگی­های شدید میکروبی و باکتریولوژیک، به خانم­ها توصیه می­شود برای زیبایی هر چه بیشتر، با قطع استعمال احتمالی سیگار و با خندیدن هر چه بیشتر،  به نگه­داری فرم لب­ها بیشتر کمک کنند. خنده باعث سفت شدن عضلات ناحیه­ی لب­ها شده، به استحکام ماهیچه­های لب کمک می­کند.

به هر حال باید توجه داشت مصرف بیش از اندازه­ی هیچ ماده­ی آرایشی برای پوست مفید نیست. حتی داروهای پوستی هم فاقد عوارض جانبی نیستند. بنابراین باید مصرف ماده­ی آرایشی و دارویی، کم و در حد لزوم باشد. استفاده­ی متعادل از مرطوب­کننده­ها، ماسک­های طبیعی و گیاهی، لوسیون­ها و تقویت کننده­ها که موادی غیرآرایشی هستند، می­تواند به بهبود پوست و دوام زیبایی ما بیشتر کمک کند.

کوتاه­سخن آن که داشتن فضایل اخلاقی و خصایص نیکوی انسانی، نه تنها ما را از روحی متعالی و پرجذبه برخوردار خواهد کرد، بلکه چهره­ی ما را نیز در نظر دیگران جذاب­تر و دوست­داشتنی­تر خواهد نمود.

حجاب چهره­ی جان می­شود غبار تنم

خوشا دمی که از این چهره پرده بر فکنم

منبع : اینترنت:

www.iranpress.ir

     www.tebyan.net

www.shenidar.com             

www.kanoonandisheh.com

http://ravanyari.ir/ بانک جامع مقالات روان­شناسی و مشاوره

www.alborznews.net

سایت وزارت بهداشت

www.bashgah.net باشگاه اندیشه

irec . ir       .www