هر وقت خواستگاری برایم می­آید، اضطراب شدیدی تمام وجودم را فرا می­گیرد، به گونه­ای که گمان می­کند مشکلی دارم. چه کنم؟

اضطراب در ازدواج مانند برخی مسائل مهم دیگر زندگی تا حدی طبیعی است، چرا که مهم­ترین رخ­داد زندگی انسان است.

اگراضطراب شما با نشانه­هایی چون خشکی بیش از حد دهان، عرق کردن شدید دست­ها، تنگی نفس، تپش شدید قلب و حالت تهوع همراه است، بهتر است افزون بر توکل به خدا و توسل به امامان معصوم(ع) قبل از جلسه­ی خواستگاری، به روان­پزشک مراجعه کنید تا با تجویز آرام­بخش، این نشانه­ها را از بین ببرد. همین نشانه­ها باعث می­شود که خواستگار شما گمان کند بیماری حاد یا خاصی دارید.

اگر اضطراب­تان با نشانه­های پیش­گفته همراه نیست، توکل به خدا، توسل به امامان معصوم(ع)، تلاوت قرآن، ذکر، تنفس عمیق و آگاهی از فرآیند ازدواج - با مطالعه­ی همین نوشتار - می­تواند آرامش لازم را در شما ایجاد کند.

اقدام به ازدواج

گام نخست در خواستگاری

گام نخست در خواستگاری، کدام است و اقدام به چه شکلی پیامدهای منفی دارد؟

گام نخست اصولی در خواستگاری، قرار خواستگاری از طرف مادر1 پسر است که باید پس از تحقیقات اولیه صورت گیرد. لازم است تحقیقات مختصری قبل از جلسه­ی اول انجام شود تا پس از خواستگاری به علت نبودن ملاک­های اولیه­ی مورد نظر خانواده­ی پسر در دختر، مجبور به گفتن پاسخ منفی نشوند.

خواستگاری­های نسنجیده و پاسخ منفی پسر، آثار روحی نامطلوبی بر دختر می­گذارد.

قرار ملاقات با مادر دختر و در صورت فقدان مادر، با کسی که جای­گزین او است، گذاشته می­شود.

خواستگاری به هر شکلی جز این آغاز شود، پیامدهای منفی خواهد داشت.

خواستگاری پسر از دختر در محیط کار یا تحصیل و یا خیابان، در شأن دختر نیست و خواستگاری دختر از پسر چند مشکل جدی را ایجاد می­کند.

خواستگاری مادربزرگ بدون هماهنگی با نوه­ی خود و خانواده­اش، واقعی نیست و نمی­توان به آن اطمینان کرد.

واسطه کردن عمه و خاله و همسایه، از ترس شنیدن پاسخ منفی درست نیست زیرا ممکن است به طور غیرواقعی (به علت حسادت، خواستگاری دختر برای پسر خود و ...) از طرف دختر به خانواده­ی پسر پاسخ منفی بدهند.

قرار ملاقات مادر با دختر در بیرون از منزل، خلاف شأن دختر است.2

اگر مادر مایل است پیش از خواستگاری، دختر را از نظر ظاهری ببیند می­تواند بدون اطلاع دختر، او را در محل تحصیل، محل کار، محافل و مجالس و حتی در خیابان از دور مشاهده کند.

در گفت­و­گوی اولیه­ی تلفنی برای قرار ملاقات، سوال در­باره­ی جزئیات لازم نیست بلکه در­باره­ی مسائل کلی و اصولی از قبیل وضعیت خانواده از جهت اعتقادی و فرهنگی، درباره­ی سن، تحصیلات، وضعیت شغلی، شهر محل زندگی و مسئله­ی خدمت نظام وظیفه صحبت می­شود.

گفتن بیماری حاد یا خاص و ازدواج پیشین، در تماس تلفنی لازم نیست؛ زیرا جزء مسائل خصوصی دختر و پسر است و پس از خواستگاری و در صورت توافق کلی، در پایان جلسه­ی اول گفت­وگو مطرح می­شود.

مطلوب این است که مادر دختر – گرچه از قبل با دختر خود از جهت ملاک­ها و معیارها هماهنگ شده باشد – فرصتی بخواهد تا مسئله را با دختر خود در میان بگذارد و بعد برای مادر پسر وقت ملاقات تعیین کند. این رفتار، هم­شأن دختر را بالاتر می­برد و هم فرصتی برای تحقیقات اولیه به خانواده­ی، دختر می­دهد.

رد کردن خواستگاران

مادرم بدون اطلاع من خواستگارانم را رد می­کند. آیا این کار درست است؟

در صورتی که هنوز شرایط ازدواج را ندارید (سن پایین، تحصیلات متوسطه و ...) رد کردن خواستگاران بدون اطلاع شما خوب است زیرا خواستگاری نتیجه­ای ندارد و در صورت آگاه شدن، تمرکزتان در کارها به ویژه درس از بین می­رود اما اگر آمادگی ازدواج را دارید، رد کردن خواستگاران دارای شرایط اولیه، بدون دلیل موجه درست نیست.

مادر باید با دختر دم بخت خود کاملا صمیمی باشد و درباره­ی مسائل ازدواج با هم به گفت­وگو بنشینند. حیا از طرف هر یک از مادر یا دختر، حیای عاقلانه­ای نیست.

دختر باید ملاک­های خود را برای ازدواج، با مادر در میان بگذارد تا در صورتی که شرایط اولیه­ی خواستگاری را مناسب و متناسب با شرایط دختر ندید، پاسخ منفی دهد تا کارها به خواستگاری بی­نتیجه و پیامدهای منفی آن نرسد.

خواستگاری غیررسمی

گاهی مادر، همراه با دختر خود و بدون پسر به خواستگاری دختر می­آید. آیا این گونه خواستگاری کردن، توهین به دختر نیست؟

در صورتی که خانواده­ی پسر، دختر را دیده و می­شناسد، این گونه خواستگاری کردن جایی ندارد و بهتر است به طور رسمی و با پسرشان به خواستگاری بروند.

خواستگاری غیررسمی مادر و دختر بدون پسر، در صورتی است که دختر را ندیده باشد و می­خواهد ابتدا او را ببیند تا اگر مورد پسندش قرار گرفت، بار دوم با همسر و پسرش به طور رسمی به خواستگاری بیاید.

توجه داشته باشید که پذیرش دختر از سوی مادر، مانع از مشکلات بعدی خواهد بود.

در این حالت (ندیدن و نشناختن دختر از قبل) که احتمال نپسندیدن مادر و خواهر وجود دارد، همین گونه خواستگاری به نفع دختر است زیرا اگر پس از دیدن دختر رفتند و از آن­ها خبری نشد (نپسندیدند)، دختر احساس شکست نمی­کند؛ چون اولا پسر را ندیده تا دل­بستگی ایجاد شود و ثانیا خودش هم این خواستگاری غیررسمی را چندان جدی نگرفته است.

از طرفی مادر و خواهر پسر می­توانند دختر را بدون روسری و یا پوشش باز ببیند3 که به نفع دختر هم است چون زیبایی­هایش به چشم می­آید.

رسول خدا(ص) فرمود:

«اِذا اَرادَ اَحَدُکُم اَن یَتَزَوّجَ امرأهُ فَلیَسأل عَن شَعرها کَما یَسألُ عَن وجهها فانّ الشّعر اَحَدُ الجَمالَینِ؛4 وقتی یکی از شما می­خواهد ازدواج کند، از موی دختر بپرسد، همان گونه که درباره­ی صورت او می­پرسد؛ چرا که نیمی از زیبایی زن، به موی او است.»

خواستگاری تفریحی

خواستگاری برای برخی مادران نوعی تفریح شده، آیا خواستگاری تفریحی درست است؟

برخی مادران بدون مطالعه و بدون تحقیق اولیه، هفته­ای دو سه بار به خواستگاری می­روند و     می­خواهند با روش «آزمون و خطا» عروس پیدا کنند و در حقیقت تیری در تاریکی می­اندازند.

اگر خانواده­ی دختر، بدون تحقیق اولیه و به­راحتی به مادر پسر اجازه­ی خواستگاری و ملاقات ندهد، خواستگاری­های تفریحی شکل نمی­گیرد پس تا حد زیادی، خانواده­ی دختر می­تواند مانع این گونه خواستگاری­ها شود.

مادر پسر نیز باید توجه کند که وقتی این گونه به خواستگاری می­رود 1. هزینه­هایی را بر خانواده­ی دختر برای پذیرایی تحمیل می­کند. 2. وقت خود و خانواده­ی دختر را هدر می­دهد. 3. فشارهایی روحی را برای دختر و خانواده­اش ایجاد می­کند. 4. با پاسخ منفی دختر، اعتماد به نفس پسرش را تضعیف می­کند. 5. در صورت پاسخ منفی به دختر، شکستی روحی را در وی پدید می­آورد.

1.      در صورت فقدان مادر، کسی مانند خواهر بزرگ­تر، مادربزرگ یا خاله که جای مادر را پر کرده­اند.

2.      تقاضای ملاقات پسر به وسیله­ی پدر دختر در خیابان، پارک یا داخل خودرو قبل از اجازه­ی خواستگاری، به غرور او لطمه می­زند و ممکن است در صورت سر گرفتن وصلت، در زندگی زناشویی عقده­گشایی کند. در صورتی که پدر دختر تمایل دارد پسر را قبل از خواستگاری از نظر ظاهری ببیند، در محیط کار، تحصیل و ... می­تواند او را مشاهده کند.

3.      پسر و دختر با شرایط خاصی می­توانند بدن یک­دیگر را ببینند: 1. قصد جدی برای ازدواج داشته باشند. 2. برای آگاهی از شکل و قیافه و اطمینان از سلامت جسم همدیگر باشد. 3. دیدن در واپسین مرحله­ی گزینش رخ دهد. 4. بدون قصد لذت باشد؛ البته اگر پس از دیدن به طور قهری و ناخواسته احساس لذت کردند، اشکالی ندارد. (سید مسعود معصومی، احکام روابط زن و مرد، ص171-174).

4.      حسین نوری، مستدرک الوسائل، ج14، ص181.