مشاوره

پرسش­های جلسه­ی اول

مهم­ترین سؤالات جلسه­ی اول گفت­وگو چیست و چه کسی باید آغاز­کننده باشد؟

در جلسه­ی اول،هشت محور مشترک از سوی دختر و پسر مطرح می­شود و شش سؤال اختصاصی را خانم از آقا می­پرسد.

بهتر است آغاز کننده­ی سؤال یا گفت­وگو پسر باشد؛ زیرا او دست نیاز به سوی دختر گشوده است. پس از طرح سؤال از طرف پسر، دختر به­اختصار پاسخ می­گوید و نظر وی را در همان مورد می­پرسد.

اگر آقا به جای طرح سؤال، درباره­ی آرا و عقاید خود سخن گفت، خانم در مواردی که نظر خاص یا مخالفی دارد، آن را بیان می­کند.

محورهای هشت­گانه­ی مشترک و سؤال­های مربوط به آن عبارتند از:

1.      معرفی: ممکن است خودتان را بیشتر معرفی کنید و درباره­ی تعداد اعضای خانواده و شغل والدین محترم توضیح دهید؟

نکته­: روشن است که این سؤال در ازدواج­های فامیلی و آَشنا وجهی ندارد.

2.      اعتقادات: میزان پای­بندی و اعتقاد شما به مسائل دینی چه قدر است؟

نکته: در اعتقادات دینی، از مصادیقی که خود به آن­ها اعتقاد دارید، سؤال کنید؛ از جمله واجبات (نماز، روزه، حج، خمس، زکات و ...) و مستحبات (زیارت، محافل مذهبی و ...) و مسئله­ی تقلید؛ چرا که هر یک به شکلی در زندگی مشترک تأثیرگذار خواهد بود.

نقش الگویی طرف مقابل بر فرزندان در نماز و روزه، موافقت و همراهی برای سفر حج، مصرف از درآمدی که حقوق شرعی آن داده نشده، اختلاف در فتاوای مراجع تقلید و ... از جمله­ی این آثار است.

3.      خط­مشی کلی زندگی: زندگی آینده­ی شما بر چه چیزی استوار خواهد بود؟ بر دستورهای دین، فرهنگ غیرخودی یا سلیقه­ی شخصی؟

4.      پای­بندی به ارزش­های فرهنگی: نظرتان درباره­ی پوشش همسر آینده و حضور در محافل و جمع نزدیکان و استفاده از فن­آوری روز از جمله ماهواره چیست؟

5.      استقلال فکری: تا  چه حد به­ نظر دیگران به­ویژه پدر و مادر و دوستان در امور زندگی مشترک اهمیت می­دهید؟

نکته: با این پرسش می­خواهید به دهن­بینی، وابستگی به پدر و مادر و دوستان و اجازه­ی دخالت به دیگران در زندگی دست یابید.

6.      اهداف کلی زندگی: هدف کلی و اصلی شما در زندگی چیست؟

نکته: ممکن است طرف شما به علم، ورزش، هنر و ... علاقه­ی بیش از حد داشته باشد و شما نقطه­ی مقابل او باشید.

7.      ارتباطات اجتماعی: اگر همسر آینده­ی شما در محیط کار یا بین نزدیکان با نامحرمان با حفظ ضوابط شرعی و عرفی، ارتباط داشته باشد، چه می­کنید؟

نکته: با این سؤال می­خواهید به میزان سخت­گیری وی در این زمینه پی ببرید.

8.      ارتباطات فامیلی: تا چه اندازه به رفت و آمد با دوستان و نزدیکان خود و نزدیکان همسرتان تمایل دارید؟

نکته: می­خواهید بفهمید که از تیپ شخصیتی درون­گرا است یا برون­گرا و آیا در ارتباطات فامیلی و با دوستان مجردی زیاده­روی می­کند یا نه.

محورهای اختصاصی خانم که از آقا می­پرسد، عبارتند از:

1.      شهر محل سکونت: بنا دارید با همسر آینده­تان در کدام شهر زندگی کنید؟

2.      نوع سکونت: آیا می­خواهید مستقل زندگی کنید یا بنا دارید با والدین خود محل سکونت مشترک داشته باشید؟

نکته: در صورت تمایل به زندگی با والدین، باید مشخص شود که چگونه ( در یک محله، یک مجتمع، یک آپارتمان، یک طبقه یا یک دستگاه) می­خواهد با آنان زندگی کند.

3.      اشتغال مرد: شما به چه کاری اشتغال دارید؟

نکته: وضعیت شغلی طرف باید شفاف و روشن بیان شود و کلی­گویی در این مورد (بازار، واسطه­گری، وزارت خارجه و ...) کافی نیست؛ زیرا در بازار، انواع شغل­ها، در کار واسطه­گری، انواع واسطه­ها و در وزارت امور خارجه، انواع سمت­ها وجود دارد.

در صورتی که در حال حاضر اشتغال ندارد؛ بپرسید: در آینده چه شغلی را می­خواهید انتخاب کنید؟ توجه داشته باشید که هر خانمی نمی­تواند با هر شغلی که همسرش داشته باشد، کنار بیاید. شغل­هایی چون هنرپیشگی، سیاست­مداری، مشاوره، نظامی­گری، نیروی انتظامی، روحانیت و ... روحیه­ی خاص می­خواهد.

4.      فعالیت­های سیاسی – اجتماعی زن: آیا موافق هستید که همسر آینده­ی شما فعالیت سیاسی – اجتماعی داشته باشد و تا چه اندازه؟

5.      اشتغال و تحصیل زن: آیا موافق هستید که همسر آینده­تان اشتغال داشته باشد یا به تحصیل خود ادامه دهد؟

نکته: حتماً در مورد اشتغال، به نوع آن (مراکز تجاری، اداری، آموزشی و ...) و در مورد تحصیل، به سطح آن (کاردانی، کارشناسی، ارشد و دکتری) اشاره شود.

6.      سطح زندگی: در زندگی مشترک تا چه حد به مسافرت و مهمانی دادن توجه خواهید داشت؟

نکته: با این پرسش می­خواهید به روحیه­ی طرف در میزان هزینه کردن برای زندگی و خساست احتمالی او پی ببرید.

در پایان گفت­وگوی جلسه­ی اول، در صورت احساس توافق کلی، مطالبی را که جنبه­ی خصوصی و سری دارد (بیماری حاد یا خاص، اختلال روحی – روانی، ازدواج پیشین، رابطه­ی قبلی با جنس مخالف، طلاق والدین و ...) و حدود مهریه (زیاد، کم و متعادل) را مطرح کنید.

نتیجه­گیری از جلسه­ی اول گفت­وگو

پس از گفت­وگوی جلسه­ی اول به چه نکاتی باید توجه داشته باشیم و در صورت رسیدن به توافق چه کنیم؟

در جلسه­ی اول گفت­وگو ممکن است توافق کلی نسبی به­دست آید، در این صورت، وظیفه­ی خانواده­ی پسر است که به خانواده­ی دختر اطلاع دهند و برای آزمایش ازدواج هماهنگی کنند و پس از آزمایش و پاسخ منفی آن، فرآیند خواستگاری را ادامه دهند.

در صورتی که نتیجه­ی جلسه­ی اول، منتفی بودن ازدواج باشد، خانواده­ی پسر، پاسخ منفی را محترمانه و مؤدبانه به اطلاع خانواده­ی دختر می­رسانند و آنان را چشم­انتظار نمی­گذارند متأسفانه در کشور ما چنین رفتاری رسم نیست و بی­توجهی خانواده­ی پسر و عدم اطلاع پس از چند هفته، معنای انصراف دارد که کار درستی نیست.

پاسخ منفی خانواده­ی پسر می­تواند به این شکل باشد:

شما خانواده­ی محترمی هستید. ما پس از مشورت و تبادل­فکر به این نتیجه رسیدیم که این وصلت به صلاح شما و ما نیست. امیدواریم فرزندتان خوش­بخت شود.

اگر پاسخ خانواده­ی دختر منفی بود نیز به همین شکل پاسخ می­دهند. پاسخ قاطع ندادن از طرف خانواده­ی دختر به پسر و معطل گذاشتن آن­ها بدون دلیل، اخلاقی نیست، مگر این که به زمان بیشتری برای تحقیق و تبادل­فکر نیاز داشته باشند.

در صورتی که پس از جلسه­ی اول، توافق کلی نسبی به­دست نیامد، فرآیند خواستگاری بدون آزمایش ادامه می­یابد.

در جلسه­ی اول گفت­وگو ممکن است پاسخ­هایی کلی، مبهم و  غیر­شفاف،1          نگران­کننده و در مواردی متناقض، مطرح و رفتارهایی دیده شده باشد که باید در جلسات بعدی مرتفع شود و لازمه­اش طرح سؤالاتی جدید برای رفع ابهام در جلسه­ی دوم است. در هرصورت، برای رسیدن به نتیجه، تجزیه و تحلیل مطالب جلسه­ی اول و تبادل­فکر با اعضای خانواده و استفاده از مشاوری آگاه و باتجربه ضرورت دارد.

1.      پاسخ­هایی مانند انشاالله، اگر خدا بخواهد، اگر مانعی پیش نیاید، استغفرالله، اختیار دارید و ... پاسخ­هایی مبهم و غیر­شفافند.