برای داشتن پوستی سالم، حفاظت از آن در برابر نور خورشید، عدم استفاده از دخانیات و داشتن برنامهی غذایی صحیح، شیوههایی هستند که احتمالاً از قبل، با آنها آشنایی دارید. بهعلاوه موارد ذکر شده، ویتامینها و آنتیاکسیدانهای مختلف نیز در بهبود کیفیت و سلامتی پوست، دخیل هستند. در اینجا به بررسی برخی از مؤثرترین آنها، میپردازیم .
ویتامینهای «ث»، «ای» و سلینیوم
بررسیهای انجام شده بر روی تأثیر ویتامینهای «ای»، «ث» و سلینیوم، نشانهی این واقعیت است که این مواد، از پوست در برابر صدمات نور خورشید و سرطان پوست، محافظت میکنند و تا حدودی میتوانند چروک و تغییرات رنگی پوست را که بهخاطر پیری بهوجود میآیند، از بین برده یا آنها را کاهش دهند. به گفتهی دکتر «کارن ای بورک»، فوق تخصص پوست دانشکدهی گروه پزشکی درماتولوژی، این 3 ماده باعث افزایش سرعت ترمیم طبیعی پوست شده و مستقیماً ازآن در برابر آسیبهای بعدی، محافظت میکنند.
او برای گرفتن نتیجهی مطلوب، مصرف مکملهای غذایی را پیشنهاد میکند. بهتر است که مقدار مواد مؤثر در مکملها به قرار زیر باشد: 3000 - 1000 میلیگرم ویتامین «ث»، 400 واحد بینالمللی ویتامین «ای» 200 - 100 میلیگرم سلینیوم.
نکته: هیچگاه به کودکان تا پیش از درآوردن دندانهای دائمی، سلینیوم ندهید، زیرا میتواند در شکلگیری مینای دندان، دخالت داشته باشد.
کوآنزیم
کوآنزیم «Q10 »، یک آنتیاکسیدان طبیعی در بدن است که به رشد سلولها کمک میکند و از آنها در برابر تهاجم سرطان حمایت مینماید. کاهش سطح این آنزیم در بدن، در سنین بالاتر، موجب پیری پوست میشود. در یک بررسی که در مجلهی علمی «بیوفاکتورز» به چاپ رسیده است، نشان میدهد که استفاده از کوآنزیم درصد چروک پوست را به حداقل میرساند. (استفاده از غلظت 3/. درصد توصیه میشود.)
اسید آلفا لیپوییک
این آنتیاکسیدان وقتی بهصورت کرم روی پوست، استفاده شود، از آن در برابر اشعهی خورشید محافظت میکند. مطالعههای انجام گرفته بر روی کرمهای حاوی آلفا لیپوییک اسید، نشان میدهد که اگر از غلظتهای 5-3 درصد آن یک بار در روز مصرف گردد، در آن صورت، تغییرات ناشی از نور خورشید کمکم کاهش یافته و پوست ظاهر بهتری پیدا میکند.
اسید رتینوییک
اسید رتینوییک، شکل فعال ویتامین «آ» در پوست است که بهنظر دکتر «بورک» «استانداری طلایی» برای محافظت از پوست در برابر پیری است. اسید رتینوییک موضعی که با نامهای تجاری «رنووا (Renova) و رتین ـ آ (Retin-A ) در بازار موجود است، میتواند چروکهای ریز، لکهی پوستی مرتبط به پیری و خشن شدن پوست را بهخاطر نور خورشید، درمان کند. در یک تحقیق منتشر شده در مجلهی علوم پوستی، محققان دریافتند که درمان با اسید رتینوئیک، حالت الاستیکی فیبرهای پوست را حفظ کرده و چین و چروک را کاهش میدهد. اسید رتینوییک به شکل ژل و کرم در دسترس است که باید روزی یکبار مصرف شود. گرچه متخصصین پوست بر این عقیده بودند که اسید رتینوییک، پوست را در برابر نور خورشید بسیار حساستر میکند؛ ولی اکنون به این نتیجه رسیدهاند که این ماده از پوست در برابر آسیبهای آتی نور خورشید، میتواند بهخوبی محافظت کند. اگر از غلظتهای بالای اسید رتینوییک استفاده شود و یا تعداد دفعات مصرف روزانه زیاد باشد، در آن صورت، پوست قرمز، پوستهپوسته و بسیار حساس میشود. بنا به پیشنهاد دکتر «بورک» بهتر است افراد در ابتدای مصرف، از غلظتهای پایین شروع کنند. محصولهای حاوی اسید رتینوییک به شکل ژلهای غلظت 1/0 درصد و کرم های 1/0 درصد در دسترس هستند که بهتر است هر 2 شب یا 3 شب در میان، شبها روی پوست استفاده شوند تا آسیب کمتری به پوست وارد شده و به مرور تغییر کند.
فلاونویید ها (چای سبز و کاکائو)
چای سبز و کاکائو میتوانند در بهبود وضعیت پوست مؤثر باشند. بر طبق تحقیقات بهعمل آمده، فلاونوئیدهای موجود در چای سبز، از آنتیاکسیدانهای بسیار قوی هستند و میتوانند از پوست در برابر سرطان و التهاب، حفاظت نمایند. یک تحقیق در مجلهی تغذیهی آلمان نشان داد، زنانی که کاکائوی داغ را با فلاونوئید غلظت بالا بهمدت 3 ماه نوشیدند، پوستی نرمتر و صافتر از زنانی داشتند که کاکائوی داغ با فلاونوئید غلظت پایینتر را مصرف کرده بودند. مطالعهی دیگری که در مجلهی آکادمی درماتولوژی آمریکا، انجام شده نشان میدهد که زنانی که پوستشان را با عصارهی چای سبز درمان کرده بودند، پوستشان در برابر آسیب اشعهی خورشید مقاومتر بود. با این حال، برای مشخص کردن مقدار مؤثر فلاونوییدها برای پوست، به تحققیقات بیشتری نیاز است. ویتامینهای گروه «ب» ویتامینهای گروه «ب» برای همهی بافتهای بدن بهویژه پوست، ضرورت دارد. دریافت مقادیر کافی از ویتامینهای گروه «ب» از راه مصرف غذاهای غنی بسیار ضروری است؛ زیرا کمبود آنها باعث خارش و خشکی پوست میشود. غذاهای غنی از ویتامینهای «ب» عبارتند از: گوشت مرغ و مانند آن، تخممرغ، غلات غنیشده و... براساس گزارشات دریافت شده، مصرف ویتامینهای گروه «ب» روی پوست تأثیر خوبی دارد. بهعنوان مثال، در تحقیقی که دانشمندان روی موشهای بیمو در«کاوازاکی ژاپن» انجام دادند متوجه شدند که مصرف ویتامین «ب6» موضعی، میتواند از پوست موشها در برابر اشعهی خورشید و چروک، حفاظت نماید. سایر آنتی اکسیدانها بررسیهای بهعمل آمده بر روی تعداد بسیار زیادی از عصارههای گیاهی، نشان میدهد که مصرف موضعی یا خوراکی آنها تأثیر خوبی بر روی پوست میگذارد. بهعنوان مثال، عصارهی رزماری، گوجهفرنگی(لیکوپن)، هستهی انگور، انار و سویا. بهنظر برخی از کارشناسان، ترکیبی از چند آنتیاکسیدان و عصارههای مختلف ممکن است مؤثرتر از یک محصول منحصر بهفرد باشد.
ارزیابی ادعاهای بیانشده در زمینهی ویتامینها و مراقبت از پوست شرکتهای دارویی برای تبلیغ محصول خود، همیشه ادعا میکنند که محصولشان بهترین اثر را دارد؛ ولی این مطلب، همیشه قابلقبول نیست. اگرچه مکملهای تغذیهای و محصولاتی که مواد تشکیلدهندهی آنها مواد آرایشی و دارویی هستند، برای ایمنی مورد آزمایش قرار میگیرند، تأثیر آنها لزوماً در مطالعات تأیید نشده است. حتی اگر در یک محصول ادعا میشود که ویتامین «ث» یا «ای» وجود دارد، اغلب، پیدا کردن مقدار واقعی و صحیح آن کاری دشوار است و ما نمیتوانیم بفهمیم که چهمقدار از آن در یک شیشه است. ویتامینها و آنتیاکسیدانها باید در غلظت بالا باشند و در شکل صحیح تولیدشده باشند تا مؤثر شوند. اگر میخواهید برای مراقبت از پوستتان از یکی از محصولهای حاوی ویتامین یا آنتیاکسیدان استفاده کنید، قبل از خرید آن حتماً با یک متخصص پوست مشورت کنید.
منبع : مجله The Journal of Clinical and Aesthetic Dermatology Feb/2013