سمیه شمسی
همه از خواندن صفحهی حوادث نشریهها بیزارند؛ بهویژه اخبار و حوادثی که مربوط به زنان و دختران است. اخباری مثل: ربودهشدن زنان، پخش فیلم و عکس مهمانیهای زنانه، مزاحمت خیابانی و... . وقتی چنین خبرهایی را میخوانیم و میشنویم، تمام وجودمان را نگرانی فرامیگیرد و پس از شنیدن اینگونه حوادث تلخ، گاه دنبال مقصر و گاه دنبال راهچاره برای عدم تکرار میگردیم. برخی، دولت و مسئولان مرتبط با موضوع را و برخی دیگر، خودِ قربانیانِ این حوادث را مقصر میدانیم. البته دولتها در کاهش آسیبهای اجتماعیِ مربوط به حوزهی زنان، نقش مهمی ایفا میکنند. زنان، نیمی از جامعه را تشکیل میدهند؛ بنابراین باید روی تخصیص امکانهای رفاهی و اجتماعی آنان - که فعالیت و رشد زنان را بهبود میبخشد و از آسیبهای اجتماعی میکاهد - سرمایهگذاری کرد؛ ولی این، همهی راهحل نیست. قسمت عمدهی کار به دوش زنان است؛ یعنی ابتدا زن باید عفت درونی در گفتار و رفتار و الزامهای جامعهی زنانه را رعایت کند. در این نوشتار، باید و نباید اجتماعی را با هم مرور میکنیم.
همسرگزینی: خواستگاری به شیوهی معمول و سنتی و آشنایی خانوادهها با هم، بهترین روش همسرگزینی است. سعی کنید همهچیز را دربارهی طرف مقابل بدانید. خوب تحقیق کنید و مشورت بگیرید. مراقب پیشنهادهای خارج از خانه باشید و برای آشنایی بیشتر، دنبال رابطههای یواشکی نباشید! هرگز به سایتهای همسریابی، اعتماد نکنید. بعد از ازدواج، عاشقانه زندگی کنید و همهچیز را دربارهی اینکه چهطور میتوانید همسر خوبی برای شریک زندگیتان باشید، بیاموزید و تا آخر عمر، به تعهدهای زناشویی پایبند بمانید.
دوستان خوب: همیشه در دوستیابی بهترینها را برگزینید. زنان و دخترانی که اشتباهها و شکستهای متعدد و جبرانناپذیری داشتهاند و تغییری در راه زندگی خود نمیدهند، نمیتوانند دوستان خوبی باشند. به هر دعوتی برای حضور در جشنها و مهمانیها جواب مثبت ندهید و قبل از حضور، از کیفیت مراسم آگاه شوید. مراقب عکس و فیلمبرداریهای مجالس زنانه، استخرها و پارکهای ویژهی بانوان باشید که موجب دردسر نشود. همیشه محیطهای امن را برای تفریح انتخاب کنید. با هرگونه مزاحمتی برخورد کنید و پلیس را برای حفظ امنیت، در جریان بگذارید.
رفتار اجتماعی: باید رفتار و گفتار شما در سطح جامعه، با درون خانه و محارم فرق داشته باشد. هرگز با مردان شوخی نکنید و هنگام خرید، بگومگو و بیشازحد چانه نزنید. از بیان جملههای عاطفی، مانند: فدای شما و... که برای دوستان خود بهکار میبرید با مردان بپرهیزید. هنگام گفتوگو خیره نگاه نکنید و همیشه مراقب حفظ وقار و متانت خود باشید.
حملونقل عمومی: تا حد ممکن، از وسایل نقلیهی عمومی استفاده کنید و هرگز سوار خودروهای شخصی و لوکس نشوید. رانندهها، بهطور معمول، جزء آدمهای خوشصحبت جامعه هستند؛ ولی شما وارد بحث و گفتوگو نشوید. وقتی با دوستتان یا تلفنهمراه در تاکسی صحبت میکنید، اطلاعات شخصی و خانوادگی ندهید؛ زیرا مسافران هم قابلاعتماد نیستند. حتیالمقدور در ساعتهای کمتردد و کوچههای خلوت رفتوآمد نکنید.
محلکار: برای یافتن شغل مناسب، بهتر است به دفترهای کاریابی مراجعه کنید یا به دوستان مطمئن خود بسپارید. در اولین مراجعه به محلکار، مجوز فعالیت را ببینید و خوب به همهچیز دقت کنید. تا جایی که ممکن است از محیطهای مختلط بپرهیزید که آسیبهای فراوانی دارد. از درددل کردن با مردان بپرهیزید و مشکلهای خانوادگی خود را در محلکار به کسی نگویید؛ چون فقط بر مشکلهای شما میافزاید. همیشه در حال آموختن باشید و بر مهارتهایتان بیفزایید تا موقعیتهای شغلیِ خوبی کسب کنید و به مشاغل سطح پایین، باحقوق ناچیز اکتفا نکنید.
مشاوره: اگر از مشکلی رنج میبرید و بهطور مثال، دچار طلاق عاطفی شدهاید، خیلیزود به فکر راهحل خوب باشید. همهی اطرافیان و دوستان خوب ما، نمیتوانند مشاوران خوبی هم باشند و شاید راه چارهی بدتری، پیش پایمان بگذارند و اوضاع وخیمتر شود. محل مراجعهی ما میتواند کتابهای خوب تربیتی، سایتهای مشاورهای مراکز و دانشگاههای مطمئن یا مراکز مشاوره باشد. همیشه مواظب راهکارها باشید که بر مشکلهایتان نیفزاید!
طلاق: با بالارفتن طلاق، پیآمدهای ناگوار آن نیز متوجه جامعه و خودِ زنان مطلقه شده است. معمولاً اینگونهزنان، از بازگشت به خانهی پدری شرم دارند و احساس سربارشدن دارند. خیلیزود، دنبال یافتن شغل و تأمین مخارج خود میروند و به مشاغل پاییندست، باحقوق کم، تنمیدهند. یا اگر فرزندی دارند، پدیدهی تلخ خانوادهی تکسرپرست را شکل میدهند. گاهی نیز بهخاطر تنهایی و طرد جامعه، با وعدههای مردان متأهلِ هوسباز، وارد زندگی دیگری میشوند و کانون خانوادهی او را بههم میزنند. از همان آغاز اختلافها، باید به فکر چاره بود نه رسیدن به جدایی! اگر طلاق - به هر دلیل موجه یا غیرموجهی - رخداده، وظیفهی خانوادهی زن این است که با او همراه شوند و مانند گذشته، یک خانوادهی گرم و صمیمی برای او باشند. مشکل مالی دخترشان را برطرف و برای ازدواج مجدد به او کمک کنند و مراقب باشند، اشتباههای گذشته را تکرار نکند. زن مطلقه، بهخاطر خطرهایی که برایش وجود دارد، باید مسئلهی طلاق خود را از مردان غریبه و همکاران نامطمئن، مخفی نگهدارد تا راحتتر به فعالیتهای اجتماعی خود بپردازد. امروزه قوانین و راهکارهایی، مثل: بیمه، اشتغال و مسکن برای زنان مطلقه وضعشده که زندگی آنها را تا حدودی سامان میدهد. سراغ مراجع ذیربط بروید و برای بهبود زندگی پس از طلاق، مواظب باشید اوضاع بدتر نشود.
رسانههای جمعی: همهی ما به فواید و در عینحال، اثرهای مخرب رسانهها آگاهی داریم. رسانهها دیگر جزء جداییناپذیر زندگی ما شدهاند. ما میتوانیم برای حفظ خانواده و ارتقای سلامت روحیمان، برای استفاده از همهی رسانهها، فیلترهایی برای خودمان تعیین کنیم. هشدارهایی را که دربارهی ماهواره میدهند، جدی بگیریم و از ورود این بشقاب سمی به کانون گرم خانواده جلوگیری کنیم. شبکههای ماهوارهای برای تغییر سبک زندگی اسلامی ایرانی و ترویج بیبندوباری و روابط خارج از خانواده، برنامه تولید میکنند. به جز ماهواره، امروزه شبکههای اجتماعی اینترنتی، مانند: انواع چترومها و برنامههای قابلنصب روی گوشیها، مثل: واتسآپ، وایبر و... نیز فعال شدهاند که ارتباطهای خصوصی را راحتتر کردهاند. اولین آسیب این برنامهها، تلفکردن وقتِ زیاد اعضاست که باعث عدم رسیدگی به کارهای روزانه میشود. اگر نگران همسرتان هستید، اول از خودتان شروع کنید! از همان ابتدا، وارد این شبکهها نشوید و از ضررهای این شبکهها آگاه شوید و در شرایطی آرام، به همسرتان نیز بگویید. هرگز به گوشی خود رمز ورود ندهید. مطالب و دوستان ناشناس که بخواهید آنها را از همسرتان پنهان کنید، نداشته باشید. از اینکه تلفنهمراه شما را شریک زندگیتان بررسی کند ناراحت نشوید.
هرگز عکس شخصی و خانوادگی و اطلاعات خصوصی خود را در گوشی همراهتان ذخیره نکنید؛ زیرا دزدان سایبری بهراحتی آنها را از گوشی شما استخراج میکنند. اگر مجرد هستید، دوستی و دلسپردن در شبکههای مجازی، هیچ سرانجامی جز شکست عاطفی نخواهد داشت!
حجاب و عفاف: معضلی که جامعهی دختران امروزی را تهدید میکند گرایش و مسابقهی دختران برای پوششهای نامناسب است؛ برای مثال، ورود مانتوهای تنگ و بدننما، جایگزینی ساپورت به جای شلوار و استفادهی زیاد از لوازم آرایش بر آسیبها و مزاحمتهای نسل امروزِ دختران افزوده است. دربارهی حجاب مناسب، مادران، رسانهها و برنامهسازان، مسئولان ادارهها و رؤسای دانشگاهها، همه مسئولاند. اگر امنیت خود و خانواده برایمان مهم است باید برای همگانیشدن حجاب، قدم برداریم!
آسیبهای اجتماعی بسیارند؛ اما در این دنیای پرآسیب زنانه، چه بسیارند دختران و زنانی که با توکل به خدا و تقویت روح ایمان و معنویت، به قلههای علم و کمال دست یافتهاند و نقششان را در جامعه به بهترین شکل ممکن ایفا میکنند. یادمان باشد این خطرها، برای هر زنی پیش خواهد آمد؛ اما این ما هستیم که باید بدانیم چهطور راهعبورِ درست را پیدا کنیم.