نوع مقاله : مهارت
معصومه چاوشی
کار کردن بازبان روزه
توصیه هایی برای خانم های شاغل درایام ماه مبارک رمضان
زنان شاغل مسئولیت‌های متعدد برعهده دارند و زمانی که این مسئولیت‌ها مضاعف می‌شوند، استرس و تنش به وجود می‌آید. به‌ویژه اگر فرزند یا فرزندانی هم علاوه بر همسر داشته باشند. در ایام ماه مبارک، آن‌چه در درجه‌ی اول اهمیت قرار دارد، درظاهر امر تغذیه و رساندن به‌موقع مواد خوراکی سر سفره‌ی ناهار، شام، افطاری و سحری است که خود می‌تواند بزرگ‌ترین مشغله‌ی ذهنی بانوی شاغل را فراهم کند. به همین خاطر است که در ایام ماه مبارک، باید به تغذیه‌ای توجه ویژه شود که بتواند با استرس در محیط کار مبارزه کند و میزانی از قند خون را تأمین کند تا خانم شاغل از پا نیفتد و همچنان در سطح خوبی از کارآیی قرار داشته باشد.
نکاتی که زنان شاغل در ماه روزه باید رعایت کنند
بی‌شک زنان شاغل، وقتی کنار کار و مسئولیت‌های روزانه‌ی خانه به ماه مبارک می‌رسند، باید به فکر برنامه‌ی جدید یک‌ماهه‌ای برای زندگی‌شان باشند تا از استرس مضاعفی که تهیه و پخت غذاهای وعده‌های جدید ـ آن هم با دهان روزه و انرژی محدود ـ به آنان می‌افزاید، رها شوند.
زن شاغل و مدیریت مناسب سفره
مادران در خانه مدیران امور داخلی یا بهتر است بگوییم مدیر ارشد زندگی هستند. مادران خانه‌دار، شاید بتوانند بین وعده‌های غذایی و گرسنگی تعادل بهتری برقرار کنند؛ اما زنان شاغل با داشتن زمانی نصف زمان خانه‌داران، با یک برنامه‌ریزی دقیق شاید بتوانند از آن‌ها هم جلو بزنند! تنها به‌شرط این‌که با برنامه‌ی منظمی، خانواده را در کنترل خود داشته باشند. این کنترل با مهر و محبت مادرانه و زنانه اگر توأم شود، حتی می‌تواند ماه رمضان را شیرین‌تر کند.
برنامه‌ی غذایی طبق ساعات آزاد
طبق نظر متخصصان تغذیه، در روزهای گرم و بلند سال که فاصله‌ی سحری و افطاری زیاد و برعکس فاصله‌ی افطار تا خواب کوتاه است، نحوه‌ی رعایت فواصل غذایی کمی متفاوت است. توصیه می‌شود در این شرایط، دو وعده‌ی غذایی اصلی (سحری و افطاری) و یک میان‌وعده (از انواع میوه‌ها و نوشیدنی‌ها) تا قبل از خواب داشته باشید. نوشیدن آب در تمام ساعات بین افطاری و سحری، به مقدار زیاد و با دمای مناسب هم لازم است. مصرف سبزی‌های تازه یا میوه در سحر و فاصله‌ی افطار تا خواب هم، نیاز مبرم است.
بدین ترتیب، مدیر سفره که اصولاً مادران هستند، باید سعی کنند کمی زودتر برای آماده‌کردن سحری از خواب برخیزند و اهالی خانه را هم بیدار کنند تا برای چیدن سفره به او کمک کنند (این کار باعث افزایش اشتها در افراد بی‌اشتها می‌شود).
همکاری حرف اول در ماه مبارک
اگر همکاری بین افراد خانه نباشد، نمی‌شود روزه گرفت. این حقیقت را زنان خانه‌دار یا شاغل، باید مرتب به اعضای خانه یادآوری کنند؛ زیرا انجام تمامی امور تهیه‌ی سحری و افطاری و رسیدگی به دیگر کارهای خانه، می‌تواند میزانی از فشار روانی را بر مادر خانه تحمیل کند که روز بعد سر کار، با تندخویی و بدخلقی همراه باشد. برای این‌که از چنین پیش‌آمدهای اخلاقی جلوگیری شود و مادر بتواند کنار امور خانه به برخی اعمال مستحبی در این ماه هم برسد، بهتر است آماده‌کردن سفره‌ی سحری یا افطار را بین افراد خانه تقسیم کنید. به این صورت همیشه این فشار بر مادر شاغل تحمیل نشده و شادی و نشاط همیشگی در خانه موج می‌زند.
تنظیم ساعات خواب عصرگاهی
پس از خروج از محل کار، می‌توانید در طول مسیر(در ماشین) یا در خانه، ابتدا چرت کوتاهی بزنید و بعد برای آماده‌کردن افطاری بروید. بهتر است وعده‌ی افطار ساده و کم‌حجم باشد و شام هم سبک در حد آش و کوکو یا حلیم خلاصه شود و یک وعده پلوخورشت را در ساعات سحری میل کنید. این البته تنها یک پیشنهاد بود. خانواده‌ها برحسب عادات غذایی خود می‌توانند این وعده‌ها را تنظیم کنند؛ اما برای کاهش فشار خون یا جلوگیری از فشار روانی بر مادران شاغل، بهتر است شب را تا سپری‌شدن ساعاتی از افطار، با یک حاضری ساده بگذرانید. به‌طور حتم مادران خانه، خود به‌محض شادابی و جایگزینی مایعات محدودشده‌شان، دوباره سرحال شده و به تهیه‌ی وعده‌ی غذایی سحری می‌پردازند.
گرما و روزه‌داری
به‌دلیل هم‌زمان‌شدن ماه مبارک رمضان با فصل گرما و افزایش مدت روزه‌داری، توجه به چند نکته برای مراقبت از سلامتی ضروری است:
- استفاده از میوه‌های آبدار در سحری که فاصله‌ی قابل‌توجهی تا افطاری دارد، می‌تواند ساعات کار زنان شاغل را پربارتر کند. می‌شود با خوردن سالاد خیار، کاهو و گوجه‌فرنگی و میوه‌های پرآب مثل هندوانه و صیفی‌جات دیگر، میزان نگه‌داری آب را در بافت‌های بدن افزایش داد تا هنگام گرما و در البسه‌ی تیره و پوشش‌های ضخیم، به رفع تشنگی کمک کند.
- ماه مبارک رمضان فرصتی برای افراد روزه‌دار است که الگوی‌های ناسالم زندگی خود را تغییر دهند؛ به‌ویژه افرادی که از اضافه‌وزن رنج می‌برند، از این فاکتورهای بیماری‌زا دوری کنند. اگر در طول روز بشود به کم‌کردن بافت‌های چربی کمک کرد، نباید در فاصله‌ی سحری و افطاری با خوردن تنقلات و شیرینی‌ها، جای آن را دوبرابر پر کرد.
- روزه‌داری راهکاری مؤثر برای کاهش وزن است که در پی آن، وضعیت سلامت بدن بهبود می‌یابد. افرادی که به بیماری‌هایی از جمله کلسترول بالا، فشارخون و دیابت مبتلا هستند، می‌توانند با روزه‌گرفتن شرایط خود را بهتر کنترل کنند، داروهای مورد نیاز را وقت سحری یا افطاری مصرف کنند و درصورت بروز مسئله‌ای، برای سونوگرافی یا درصورت نیاز به دادن خون برای تست‌های آزمایشگاهی، می‌توانند با حفظ حالت ناشتایی اقدام به هر دو گزینه کنند. بانوانی که باید سونوگرافی شوند، در فاصله‌ی سحر تا صبح، احتباس ادرار داشته و پس از انجام سونوگرافی قضای حاجت کنند. تمام این موارد باید تحت نظر یک پزشک متخصص بوده و بنا به صلاح‌دید وی، فریضه ادامه یابد.
- از مصرف مواد کافئین‌دار نظیر قهوه باید اجتناب کرد؛ زیرا سبب دفع آب بدن شده و روزه‌داری را سخت می‌کند. تشنگی از نتایج مصرف این مواد است. علاوه بر این لازم است افراد مبتلا به دیابت، پیش از اقدام به روزه‌گرفتن با پزشک معالج خود مشورت داشته باشند تا توصیه‌های ضروری و تغییرات لازم برای آنان در نظر گرفته شود. همچنین روزه‌دارانی که به دیابت مبتلا هستند، بعد از افطار باید مایعات زیاد مصرف کنند. در زمان روزه‌داری، بدن از میزان گلوکز ذخیره‌شده استفاده می‌کند و پس از آن، چربی موجود در بدن سوزانده می‌شود که در کاهش کلسترول، وزن و فشارخون مؤثر است.
- زنان شاغل برای رفع استرس‌های شغلی و درنتیجه گرفتن یک روزه‌ی بی‌دردسر که نه ایشان را عصبی و نه گرسنه و بی‌طاقت کند، بهتر است در ساعاتی از روز که وقت‌شان اجازه می‌دهد، با بستن چشم‌ها و دقایقی تمرکز، آرامش را به مغز و سیستم اعصاب خود میهمان کنند و از هم‌کلامی یا گفت‌وگوهای اضافی برای گذران زمان بپرهیزند. بسیاری از بانوان شاغل، این ساعات را درصورت امکان اگر در محل کارشان میسر شد، به خواندن ادعیه‌ی روزهای رمضان یا قرائت قرآن می‌گذرانند. در هر دو صورت، می‌توانند بهتر از زمان خود بهره برده و کم‌تر به تنش‌های محیط کار فکر کنند.
)