شهربانو

 همین روزهاچهل سال پیش

اخبارزن وخانواده درروزنامه های دهه پنجاه

در تاریخ معاصر ایران، زنان به عنوان مزرعه ای برای پرورش و تربیت انسان های این مرزوبوم و نیز به عنوان محور خانواده و پایه نخستین نهاد اجتماعی همواره در کانون توجه قرار گرفته اند. جامعه سنتی و جامعه مدرن، متدینین و مخالفان دین، مترقی ها و متحجرها، حکومت، علما، رسانه ها، بیگانگان و... سعی بر این داشتند تا زن ایرانی را در چارچوبی که خود می خواهند پرورش دهند تا ماحصل آن جامعه ایران جامعه مطلوبی شود که آنها می خواهند. تقابل و تضاد این جریانات با یکدیگر بر سر مساله زن موجب اتفاقات و تحولاتی در جامعه ایران معاصر شد که در نوع خود بی نظیر، خواندنی و دیدنی هستند. ما در این مجال سعی بر این داریم تا در هر شماره خلاصه ای از این اخبار و تحولات را به شما پیشکش کنیم. باشد که مورد قبول واقع شود:

خرداد 54

خواب دیپلم

حدود 80 هزار دانش آموز دختر در سراسر ایران و نیز مدارس ایرانیان بغداد، دوبی و آنکارا در کلاس های ششم چهار رشته طبیعی، ریاضی، ادبی و خانه داری در سال تحصیلی 54-1353 تحصیل می کنند که از امروز [دهم خرداد 54] امتحانات نهایی خود را شروع کردند. اما با کمال تعجب مشاهده می شد که صندلی های زیادی در حوزه های امتحانی خالی بود و بسیاری از دانش آموزان دختر یا نمی توانستند یا نمی خواستند که در امتحانات نهایی شرکت کنند. امتحانات نهایی امسال به دلیل تغییر شیوه پذیرش دانشجو در دانشگاهها و اهمیتی که معدل نهایی سال ششم دبیرستان پیدا کرده است با اهمیت خاصی برگزار می شود اما در اصول و مقررات برگزاری امتحانات تغییری داده نشده است. وزارت آموزش و پرورش برای بهتر برگزار کردن امتحانات نهایی امسال دستورات موکدی به همه دارات کل آموزش و پرورش استانها و فرمانداری های کل صادر کرده است و طی این دستورات از مدیران و روسای اداره کل ها خواسته است برای همکاری با وزارت علوم و دانشگاهها مقررات شدیدی را به عمل آورند. مدیرکل امتحانات آموزش و پرورش گفت سوالات در سطح متوسطی مطرح می شود یعنی نه سخت است نه آسان اما به دلیل ارتباط مستقیمی که معدل دیپلم در پذیرش دانشجو پیدا کرده در مورد نحوه برگزاری امتحانات و تصحیح اوراق امتحانی نسبت به سالهای گذشته سخت گیری بیشتر خواهد شد.

خرداد 55

بزک غیر بهداشتی

بسیاری از خانم ها بدون اینکه خبر داشته باشند لوازم آرایشی تقلبی را در قوطی های مارک دار کارخانه های بزرگ جهان خریداری می کنند. اما بعد از مصرف ناگهان چشم شان آسیب می بیند، پوست صورت شان لک می انداد و دستهایشان به خارش می افتد. چگونه می توان لوازم آرایش تقلبی را از لوازم آرایش واقعی و اصلی تشخیص داد؟ خانم ها خودشان نخستین کسانی هستند که بازار لوازم آرایش و شامپوهای تقلبی و جورواجور را در بازار رواج می دهند. اگر هر خانمی با صلاحدید پزشک یا مشاور زیبایی خود لوازم آرایش معینی را مصرف کند، هرگز سازندگان لوازم آرایش تقلبی به فکر تهیه و فروش پودر، کرم، لاک ناخن و سایر لوازم آرایش تقلبی نمی افتند. بارها در گوشه و کنار خیابان و در بساط خرده فروش ها کالاهایی از انواه لوازم آرایشی با مارک های خارجی عرضه می شود که هیچکدام از این کالاها اصل نیست و فقط قوطی، شیشه یا جعبه آن مارک کارخانه های مهم را دارد. سودجویان با جمع آوری قوطی ها و جعبه های خالی لوازم آرایش، آنها را از مواد غیر بهداشتی پر می کنند و به بازار می فرستند. پس برای جلوگیری از این رویه خانم های خانه دار بعد از مصرف شامپو یا داروی مربوط به آرایش مو، سر، صورت و دست خود ظرف آن را معدوم کنند تا برای سودجویان راه تقلب باقی نماند.

خرداد 56

تبرئه زینت

دادگاه زینت مومنی ساکن منطقه مولوی تهران که دختر 14 ساله اش رقیه را وادار کرده بود پسر 2 ساله همسایه را بکشد از جنجالی ترین سوژه های صفحات حوادث خرداد 1356 بود. رسیدگی به پرونده قتل جمشید به عهده بازپرس شعبه 15 دادسرای تهران بود که در اولین روز دادرسی رقیه گفت: «مادرم مرا وادار کرد مقداری سم در لیوان بریزیم و به جمشید که در همسایگی مان زندگی می کند بخورانم. رقیه آنگاه گردن مجروح خود را به بازپرش نشان داد و گفت وقتی از این کار خودداری کردم مادرم گلویم را به سختی فشرد و گفت اگر هرچه می گویم انجام ندهی تو را خفه می کنم. من هم از ترس طبق خواسته او عمل کردم. برادر هفت ساله رقیه هم می گفت من دیدم که مادرم گلوی رقیه را می فشرد و مرتب می گفت تو باید دوا را به جمشید بخورانی.» زینت با همسرش و نیز مادر جمشید اختلاف داشت و برای انتقام از شوهرش خواسته بود بعد از کشتن پسر همسایه طوری وانمود کند که او دخترشان را وادار به خوراندن سم کرده است. در پزشکی قانونی هم اعلام کردند زینت مبتلا به بیماری روانی است و وضع روحی اش خطرناک است. قضات نیز زینت را تبرئه کرده و او را به بیمارستان روانی تهران فرستادند.

خرداد 57

ایران در ژنو

«گمان می‌کنم من از جمله معدود افرادی باشم که از گم شدن در میان دالانهای پیچ در پیچی که نقاشانی بیشمار با چشمی پر از بیم و امید در آنجا به دنبال می‌نوتور می‌گردند ترسی ندارند.» این جمله را ژان کوکتو شاعر، نقاش، فیلمساز، نمایشنامه نویس و کارگردان فرانسوی درباره ایران درودی نقاش، منتقد و نویسنده ایرانی گفته بود. نقاشی که حالا [دوم خرداد 1357] در 42مین سال عمرش در ژنو آخرین آثارش را به نمایش گذاشته است. ایران درودی که سالها است در صحنه بین المللی با تلاش پیگیر خود موفقیت هایی کسب کرده، بیش از 26 نمایشگاه در کشورهای مختلف جهان برگزار کرده و کارهایش همواره مورد تایید منتقدان و هنرمندان قرار گرفته است. نمایشگاه ایران درودی که آثار فراواقع گرایانه (سوررئال) او را در برگرفته است، حدود 4 هفته دیگر در 28 خردادماه پایان خواهد یافت. این استاد تاریخ هنر دانشگاه صنعتی آریامهر [شریف] نمایشگاه بعدی اش را در یکی از موزه های مدرن توکیو ترتیب خواهد داد.

خرداد 58

پوشش برای گویندگان زن

صادق قطب زاده مدیرعامل صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران دیروز [اول خرداد 1358] در گفتگو با خبرگزاری آسوشیتدپرس بعد از اینکه بنگاه سخن پراکنی بی.بی.سی را به دلیل اظهاراتش درباره وضعیت زنان در ایران به شدت مورد انتقاد قرار داد گفت معیارهای شدید اخلاقی و انقلابی در اداره امور رادیو و تلویزیون ادامه خواهد یافت. او گفت که می خواهد از خانم های گوینده درخواست کند به هنگام ظاهرشدن در صفحه تلویزیون موی خود را با روسری بپوشانند. البته تعداد زیادی از زنان این کار را کرده اند و این روش برخی از زنان بیننده را که لباس های غربی را می پسندند خشمگین ساخته است. قطب زاده افزود روسری برای ما به طور فوق العاده ای اهمیت دارد و یک نوع پوشش اسلامی است و به اعتقاد من حتی باید به عنوان لباس ملی مورد احترام باشد. مدیرعامل صداوسیما درباره ممنوعیت خوانندگان زن در رادیوی دولتی، به خبرنگار آسوشیتدپرس گفت برخی از خوانندگان گذشته به دلیل وابستگی شان به فساد رژیم سابق مورد نفرت مردم قرار گرفته اند.