تقویم ماه مهر

سهیلا ملکی

مهرومحرم

چشم بر هم گذاشتیم و روزهای گرم و بلند تابستان گذشت. حالا پاییز شده و آهنگ «باز آمد بوی ماه مدرسه» توی خانه‌ها پیچیده است. پاییز هم مثل برق و باد خواهد گذشت. برای این ماه چه برنامه‌ای دارید؟ تصمیم جدید گرفته‌اید؟ هدف‌های‌تان را روی کاغذ بنویسید و از پیشنهادهای مهرماهی ما غافل نشوید.

هفتم مهر: روز آتش‌نشانی و ایمنی

در کشور ما بیش از ۱۶۰ سال از تأسیس اولین ایستگاه آتش‌نشانی در شهر تبریز، به سال ۱۲۲۱ شمسی و نزدیک به هشتاد سال در پایتخت می‌گذرد. روز 7 مهر 1359 وقتی که دشمن بعثی به پالایشگاه آبادان حملۀ هوایی کرد، آتش‌نشانان منطقه و شهرهای اطراف برای مهار آتش به پالایشگاه رفتند که حین تلاش آنان، دوباره هواپیماهای دشمن اقدام به بمباران کردند و تعداد زیادی از آتش‌نشانان به شهادت رسیدند. این روز با هدف ترویج ایمنی و پیش‌گیری از حوادث در سطح کشور، هم‌چنین یادآوری حماسه‌آفرینی‌ها و ازخودگذشتگی‌های آتش‌نشانان میهن اسلامی در عرصۀ دفاع مقدس نام‌گذاری شده است.

پیشنهاد: اگر نزدیک محل سکونت شما ایستگاه آتش‌نشانی وجود دارد، با اهدای شاخه‌گلی از آن‌ها تشکر کنید.

نهم مهر: روز جهانی سالمندان

بهبود وضع تغذیه، پیشرفت‏های چشم‏گیر پزشکی و ارتقای سطح بهداشت، سبب افزایش میانگین عمر شده است. وجود شمار روزافزون سالمندان در بیشتر کشورها، موجب شده که مقامات دولتی و برنامه‏ریزان اجتماعی، توجه بیشتری به این مسئله ابراز نموده و به وضع مقرراتِ تأمین اجتماعی مطلوب‏ترِ آنان همت کنند. در جمهوری اسلامی ایران ـ اگرچه به دلیل آداب و رسوم فرهنگی در جامعه ـ کهن‏سالان از جایگاه ویژه‏ای برخوردار هستند؛ اما این بدان معنا نیست که هیچ سالمندی از محیط گرم خانواده‏اش محروم نمی‏ماند؛ زیرا همه‌ساله افزوده می‏شود بر شمار سال‏خوردگانی که به آسایشگاه‏های سالمندان در سراسر کشور مراجعه می‏کنند، یا از سوی اطرافیان به آن‌جا سپرده می‏شوند. به حکم الهی و فطری و سنت اجتماعی، فرزندان باید حرمت پدر و مادر خود را حفظ کنند و به ایشان احسان نمایند.

پیشنهاد: به دیدن سالمندان فامیل بروید. با توجه به مصادف‌بودن این روز با عاشورای حسینی، نذورات خود را به خانه‌های سالمندان برسانید که از سوی خیریه‌ها اداره می‌شوند.

نهم مهر: شهادت امام حسین (علیه‌السلام) و یاران باوفایش

بعد از حرکت کاروان حسینی به سمت کوفه، مردم آن سامان پیمان‌شکنی کردند. سپاهیان یزید که به دستور عبیدالله بن زیاد و به فرماندهی عمر بن سعد وارد صحرای کربلا شده بودند، مانع از خروج امام از آن مکان شدند. آنان سرانجام دهم محرم سال 61 هجری، دستان خود را به خون پاک فرزند رسول(صلی الله علیه و آله) آغشته و یارانش را به شهادت رساندند. امام حسین(علیه‌السلام) هنگام شهادت، 57 سال داشتند و یازده سال از امامت ایشان گذشته بود. او روز نخست از مدینه، با شعار امر به معروف و نهی از منکر حرکت کرد. از این دیدگاه منطق آن حضرت، منطق اعتراض و تهاجم بر حکومت ضداسلامی بود؛ چون جهان اسلام را منکرات، فساد و آلودگی فراگرفته و حکومت وقت به‌صورت سرچشمۀ فساد درآمده بود. او به حکم مسئولیت شرعی و وظیفۀ الهی خود، باید قیام می‌کرد.

پیشنهاد: در مراسم‌های روضه و عزاداری شرکت کنید. ماجرا کربلا را برای فرزندان‌تان متناسب با سن آن‌ها بیان کنید. همچنین در انتخاب مجالس و مدت زمان آن، سن و تحمل بچه‌ها را در نظر بگیرید.

شانزدهم مهر: روز جهانی کودک

این روز به مناسبت روز کودکان به‎منزلۀ یک روی‌داد در روزهای مختلف در کشورها و سراسر جهان برای احترام به کودکان جشن گرفته می‌شود. روز کودک اغلب روزهای دیگر، در کشورهای مختلف وجود دارد. در ایران این روز 16 مهر است.

پیشنهاد: برای افزایش توانمندی و دانش مرتبط با کودک، مطالعۀ یک کتاب تربیتی را آغاز کنید. پیشنهاد ما کتاب نفیس «تربیت جنسی در قرآن و حدیث» نوشتۀ «حجت‌الاسلام علی‌نقی فقهی» از انتشارات دارالحدیث است.

بیستم مهر: تولد حکیم ابوالقاسم فردوسی

فردوسی سال 313 شمسی، مصادف با 329 هجری قمری، برابر با 940 میلادی در روستای «باژ»، از ناحیۀ طابران طوس متولد شد. او در خانواده‏ای مرفه و ممتاز رشد و نمو کرد. به ادبیات فارسی، تاریخ و دیگر علوم رایج زمان خود آشنایی کافی داشت. اثر جاویدان فردوسی «شاهنامه» نام دارد و در شمار بهترین آثار حماسی عالم است. شاهنامه بر اثر نفوذ شدیدی که میان طبقات مختلف ایرانیان یافت، در همۀ ادوار تاریخی بعد از قرن پنجم هجری مورد توجه بود و همۀ شاعران حماسه‌گوی ایرانی، تا قرن اخیر تحت تأثیر آن بوده‏اند. فردوسی در حفظ جانب امانت به هنگام نقل مطالب، به‌کاربردن نهایت مهارت در وصف مناظر طبیعی و میدان‏های جنگ و قهرمانان منظومۀ خود و نظایر این‏ها و نیز ذکر مواعظ دل‌پذیر، کمال توانایی را نشان داده است. او سرانجام در هشتادسالگی درگذشت و در طوس به خاک سپرده شد.

پیشنهاد: اگر از آن دسته آدم‌هایی هستید که به شاهنامه علاقه دارند و خواندن کلماتش برای‌تان سخت است، می‌توانید نرم‌افزارهای نسخۀ صوتی شاهنامه، مخصوص کامپیوتر یا گوشی‌های هوشمند را رایگان دانلود کنید. پیشنهاد ما نسخۀ صوتی شاهنامه با صدای مرحوم «اسماعیل قادرپناه» است.

بیست‌وپنجم مهر: انتشار نخستین روزنامه در ایران

نخستین روزنامۀ ایران به دست «میرزا صالح شیرازی»، 25 محرم سال 1253 قمری، به‌نام «کاغذ اخبار» یا «اخبار وقایعِ دارُالخِلافه» انتشار یافت و برخلاف اسمش، ماه‌نامه بود. ادارۀ این روزنامه را خودِ میرزا برعهده داشت. این روزنامه در دو برگ بزرگ با چاپ سنگی منتشر می‏شد و در آن مطالبی دربارۀ تهران و دیگر شهرهای ایران، سرزمین‏های عربی و کشور ترکیه به چاپ می‏رسید.

پیشنهاد: در خانه با بچه‌ها یک برد مخصوص اخبار تهیه کنید. فرصت خوبی‌ست که بالأخره اشتراک روزنامه یا مجلۀ محبوب‌تان را بخرید.

پیشنهادهای ماه مهر

حوالی آسمان...

ماه محرم، ماه حزن اهل بیت(علیهم‌السلام) و شیعیان است. از امام رضا(علیه‌السلام) نقل است که چون ماه محرم داخل می‌شد، پدرم را کسی خندان نمی‌دید تا روز دهم. چون روز عاشورا می‌شد، روز مصیبت و گریۀ او بود. این ماه را اقامۀ عزا کنید. در مجالس عزا شرکت داشته باشید و با شروع یک کتاب معرفتی یا شرکت در سخنرانی‌های علما، شناخت خود را دربارۀ امام حسین(علیه‌السلام) و اهدافش افزایش دهید.

خانومی که شما باشی!

یکی از اپیدمی‌های فصل پاییز، شیوع افسردگی فصلی است. ممکن است یکی از دلایل آن، کم‌شدن تابش آفتاب باشد. برای این‌که پاییز بانشاطی داشته باشید، پرده‌های خانه را کنار بزنید، دم‌نوش‌های گرم بنوشید و از پیاده‌روی در هوا آزاد غافل نشوید.

کدبانوی کی بودی؟

ماه مهر رسید و وقت این است که لباس‌های تابستانی را جمع کنید و لباس‌های پاییزه را در کمد و کشوها بچینید. از آقای خانه بخواهید که شوفاژ را هواگیری کند و بخاری را راه بیندازد. اگر فرزند مدرسه‌ای دارید، شام را اول شب میل کنید تا بچه‌ها به موقع بخوابند.