نوع مقاله : نگاه
زهرا محقق معین
یک روز ظهر مادربزرگم خانۀ ما مهمان بود. داشتیم غذا می‌خوردیم که قاشق از دست او سُرخورد و روی سفره افتاد. صورتش سرخ و سیاه می‌شد و نفسش بالا نمی‌آمد. من و مادرم هول کرده بودیم و نمی‌توانستیم کاری کنیم. مادربزرگ داشت خفه می‌شد و من و مادرم، نمی‌دانستیم مشکل از کجاست و چه باید کرد. سریع با اورژانس تماس گرفتیم. تا اورژانس برسد، هزار با مُردیم و زنده شدیم. آقای امدادگر با چند ضربۀ ساده و با استفاده از ته یک قاشق، استخوان مرغ دوشاخه‌ای به‌اندازۀ یک بند انگشت را پیش چشمان حیرت‌زده ما، از گلوی مادربزرگ بیرون آورد و بعد از لحظاتی، او جوری خوب شد که انگار هیچ اتفاقی نیفتاده است. آن روز نیاز به یادگیری کمک‌های اولیه را جوری از نزدیک لمس کردم که از روز بعد، دنبال کلاس و کتاب‌های آموزشی دربارۀ کمک‌های اولیه و امداد و نجات بودم.
واقعیتش این است که حوادث همیشه در کمین ما هستند؛ چه حوادثی که به دلیل قصور و اشتباه عوامل انسانی رخ می‌دهند و چه حوادث طبیعی که در کشور ما زیاد رخ می‌دهد. برای این‌که بتوانیم چنین مشکلات پیش‌بینی نشده‌ای را به‌راحتی مدیریت کنیم، آشنایی با نهادهای امدادی، همکاری با آن‌ها در زمان وقوع حوادث و تسهیل کمک به حادثه‌دیدگان و آموختن مهارت‌های حداقلی کمک‌های اولیه، یکی از تکالیف شهروندان در جوامع کنونی‌ست.
نهادهای امدادی مهم را بهتر بشناسیم
«115» مرکز فوریت‌های پزشکی
انجام کمک‌های اولیۀ پزشکی دربارۀ بیماران و مجروحان برای نجات از مرگ فوری، اولین وظیفۀ اورژانس است. موقع بروز اتفاقاتی مانند حوادث رانندگی منجر به جراحت یا هر نوع ضربه، سقوط از ارتفاع، تنگی نفس ناگهانی، گیرکردن جسم خارجی و غذا در گلو، حملۀ آسم، درد قلبی، اقدام به خودکشی، بریدگی با خون‌ریزی جهنده، فرورفتن جسمی مانند چاقو در سر، سینه و شکم با و بدون خون‌ریزی فعال، غرق‌شدگی، گازگرفتگی، آشامیدن اشتباه یا عمدی مواد خطرناک، مواجهه با بیمار روانی پرخاشگر، تشنج، مسمومیت، ریزش آوار، بازشدن چاه، آتش‌سوزی و موارد مشابه، سریع و پیش از هرکاری با اورژانس تماس بگیرید و درخواست کمک کنید. مطمئن باشید در برخی موارد که درمان ساده‌تری دارند، می‌توانید با راهنمایی کارشناسان اورژانس مشکل خود را حل کنید.
«125» سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی
هنگام مواجهه با هر نوع آتش‌سوزی، حبس‌شدن افراد زیر آوار ساختمان، داخل آسانسور یا خودروهای تصادفی، سقوط درخت، سقوط اشیا از بلندی یا اشیایی که در معرض سقوط قرار دارند و ممکن است در صورت سقوط لطمات مالی و جانی ایجاد کنند، سقوط در چاه، کانال آب، رودخانه، سد و استخر، همچنین رویارویی با گازگرفتگی در چاه و قنات، حوادث ناشی از سیل و آب‌گرفتگی، خطر ناشی از حضور یا حملۀ حیوانات وحشی و موذی، حوادث ناشی از چرخ‌گوشت‌های خانگی یا دستگاه‌های صنعتی، سوختگی‌های ناشی از اسید‌ها و... ریزش چاه، ریزش معدن، ریزش خانه و... با آتش‌نشانی تماس بگیرید.
«110» فوریت‌های پلیس
هر وقت احساس کردیم که امنیت خودمان یا دیگران به خطر افتاده است، باید با پلیس تماس بگیریم. سرقت، قتل، درگیری، نزاع، زورگیری و مواردی از این دست را، باید سریع به مسئولان نیروی انتظامی اطلاع دهیم.نیروی انتظامی و پلیس راهور، همچنین در صحنۀ حوادث گوناگون و تصادفات رانندگی، وظیفۀ مدیریت صحنه و حفظ امنیت و اموال حادثه‌دیدگان را برعهده دارند.
«123» اورژانس اجتماعی
هنگام مواجهه با کودک‌آزاری، همسرآزاری، نزاع‌های خانوادگی، فرار از منزل و مشاهدۀ معتادان، تماس با اورژانس اجتماعی بهترین راه‌حل ماجراست. تیم خدماتی اورژانس اجتماعی، شامل روان‌شناس و مددکار است که هنگام آسیب، این تیم به محل اعزام شده و مداخله می‌کند. اگر مشکل موقت باشد، خدمات مشاوره در محل صورت می‌گیرد؛ ولی اگر به خدمات بیشتری نظیر دوره‌های روان‌شناسی طولانی‌تر، مشاورۀ حقوقی و دوره‌های پزشکی نیاز باشد، افراد به مراکز مداخله در بحران ارجاع داده می‌شوند.
هنگام تماس با نهادهای امدادی چه بگوییم؟
اپراتورهای سازمان‌های امدادی، افراد باتجربه و تحصیل‌کرده هستند و اهمیت اطلاعاتی را که ما داریم درک می‌کنند. آنان همچنین می‌خواهند بهترین و سریع‌ترین کمک را به ما ارائه کنند. هنگام تماس نوع حادثه، آسیب وارده و مشکل اصلی مصدوم یا مصدومان را به اپراتور 115 بگوییم تا کارکنان اورژانس، وسایل مربوط به آسیب را همراه بیاورند. گاهی اورژانس به ما می‌گوید که برای مراقبت یا بهترشدن حال مصدوم، چه‌کار کنیم.
برای مثال هنگام وقوع تصادفات رانندگی، باید اطلاعاتی شامل تعداد سرنشینان، حال عمومی آن‌ها و شرایط فعلی خودرو را گزارش داد. ممکن است کسی داخل خودرو گیر کرده باشد و گزارشی در این مورد به اپراتور اورژانس نرسیده باشد. حال یک تیم اورژانس بعد از رسیدن به محل، باید درخواست آتش‌نشانی برای آزادسازی فرد محبوس کند. این وقفه در گزارش حادثه، ممکن است سبب مرگ کسی شود که با دادن اطلاعات درست و دقیق، می‌توانست زنده بماند. دادن نشانی کلی یا نادرست و گزارش‌های نامفهوم و ناواضح همراه با گریه و فغان نیز، رسیدن تیم‌های امداد را به تأخیر می‌اندازد.
توصیه‌های آخر
بعد از وقوع حادثه، غالب افراد حادثه‌دیده امکان کمک‌خواهی ندارند و دچار اضطراب و ترس فراوانی هستند. تا قبل از رسیدن نیروهای امدادی، می‌توانیم دربارۀ حادثه‌دیدگان حمایت‌های روانی اولیه را انجام داده و به آن‌ها اطمینان دهیم که با نیروهای امدادی تماس گرفته‌ایم. از جابه‌جایی و تکان‌دادن مصدومان، پیش از آمدن امدادگران خودداری کنیم. حین انجام عملیات نجات از تجمع در محل حادثه، تصویربرداری و دخالت بی‌جا در کار نیروهای امدادی خودداری کنیم و فضا را برای حضور آن‌ها آماده کنیم. هیچ‌وقت از خطوط ویژۀ خودروهای امداد استفاده نکنیم و هنگام مواجهه با خودروهای امدادی، راه را برای عبور آن‌ها باز کنیم.
)