رقیه رضاپور

بی‌شک در زندگی‌مان با افرادی مواجه شده‌ایم که ما را به اعجاب واداشته‌اند. وقتی در حضور‌شان هستیم، به برکت وجود‌ آن‌ها و به‌معنای واقعی، در لحظه‌ی ابدی اکنون حضور داریم و از ثانیه ثانیه‌ای که می‌گذرانیم، بیشترین لذت را می‌بریم و ارزش‌های وجودی‌مان را بهتر درک می‌کنیم؛ زیرا آن‌ها آیینه‌ای در مقابل ما هستند که کمالات بالقوه‌ی درونی‌مان را به ما نشان می‌دهند. ارزش وجود آدمی به‌قدری‌ست که خداوند در قرآن، او را خلیفه‌ی خدا روی زمین تعبیر کرده است. اولیای الهی، مصداق کامل خلیفۀ خدا هستند. بسیاری از اولیای الهی، چنان قدرت روحی‌ای دارند که گاه، تنها با حضور‌شان دیگران را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند. پیامبر اکرم، حضرت محمد(ص)، از کسانی هستند که اطرافیان‌شان را متأثر می‌کردند و حضور ایشان برای دیگران، مایه‌ی خیر و برکت بوده و هست. آنچه در اولیای دین و بزرگان الهی و حتی رهبران اثرگذار، اعجاب ما را برمی‌انگیزاند، کاریزماست. کاریزما، به مجموعه‌ای از ویژگی‌های انسانی گفته می‌شود که دارنده‌ی آن، فردی الهام‌بخش است و جایگاه ویژه‌ای میان اطرافیان دارد. در عصر حاضر بین دوستان و آشنایان نیز، کسانی را با خصلت‌هایی می‌بینیم که آرزو داریم کاش جای آن‌ها بودیم. کاریزماتیک‌بودن اشخاص، دارای شدت و ضعف است. در ادامه به عواملی می‌پردازیم که سبب می‌شود شخصی کاریزماتیک باشد.

۱. خوش‌بین هستند

افراد کاریزماتیک موفقیت خود را بیش از هرچیز، مدیون خوش‌بینی و نگرش مثبت خود به جهان پیرامون هستند. خوش‌بینی به‌ این معناست که مشکلات‌ را موقتی ببینید و مقهور شرایط موجود نشوید. مطالعات نشان داده که افرادی با نگرش مثبت به وقایع پیرامونی، در همه‌ی شئون زندگی موفق‌تر و از طول ‌عمر برخوردارند. بدبین‌ها پیش از این‌که سوت پایان زده شود، دست از تلاش برمی‌دارند و در بحرانی‌ترین شرایط زندگی، با افسردگی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. افراد خوش‌بین، توجه‌ها را به خود جلب می‌کنند و جلب توجه، می‌تواند برای آن‌ها فرصت‌های بی‌شماری به ارمغان آورد.

۲. شنونده‌های خوبی هستند

در عصر حاضر که شتاب‌زدگی و سرعت در همه‌ی جنبه‌های زندگی مشهود است، پیداکردن گوش شنوا موهبتی الهی‌ست. در هر جمعی که حاضر می‌شویم، وسایل ارتباط‌جمعی و فضا‌های مجازی، گوش‌ها را از کار انداخته ‌است. با مخاطب‌‌مان صحبت می‌کنیم و در عین حال می‌دانیم به حرف ما گوش نمی‌کند و ترجیح می‌دهیم سکوت کنیم. نحوه‌ی عمل‌کرد ما با انسان‌‌ها از نگرشی نشأت می‌گیرد که به ماهیت آدمی داریم. وقتی در مواجهه با آدمی، وجه پایدار او و جایگاه ویژه‌اش در هستی را مدنظر می‌گیریم، سعی می‌کنیم وقتی هم‌نشین او هستیم، تماس چشمی برقرار کنیم، لبخند بزنیم، در تأیید صحبت‌هایش سرمان را تکان دهیم و تمام کارهایی را انجام دهیم که به طرف مقابل‌مان نشان دهد او جدا از شغل و موقعیت اجتماعی‌اش، فرد مهمی‌ست. باید از نصیحت بپرهیزیم؛ مگر این‌که از ما بخواهند توصیه یا پیشنهادی به آن‌ها عرضه کنیم. وقتی مخاطب‌مان متوجه شود که مهم‌ترین دارایی‌ زندگی‌مان، یعنی زمان‌مان را در اختیار او گذاشته‌ایم، تمایل خواهد داشت مدت بیشتری را با ما بگذراند.

۳. دستِ دهنده دارند

در مراوده‌های روزمره، کم نیستند آدم‌هایی که حتی سلام‌شان نیز بی‌طمع نیست و فقط برای جلب سود یا دفع ضرر به ما نزدیک می‌شوند و اگر قدمی در جهت بهبود شرایط ما برمی‌دارند، انتظار دارند در مقابلِ لطفی که به ما کرده‌اند، خدمتی به آن‌ها عرضه کنیم. با توجه به فطرت سالمی که داریم، متوجه نیت مخاطب‌مان می‌شویم. حسِ درونی‌‌مان مخاطب را ارزیابی و به ما القا می‌کند که با دوست مواجه هستیم یا دشمن. اگر درصددیم که فردی موفق با ارتباطات مؤثر باشیم، همیشه به این فکر کنیم که چطور می‌توانیم به دیگران کمک و موجبات شادی آنان را فراهم کنیم. اگر همیشه دست بگیر داشته باشیم، بعد از مدت کوتاهی شاهد قطع روابط اطرافیان‌مان خواهیم بود.

۴. مشوق دیگران هستند

افراد کاریزماتیک، در مواجهه با ما سعی می‌کنند بر جنبه‌های مثبت‌مان انگشت بگذارند و فرصت‌های پیشرفت‌ ‌را به ما گوش‌زد کنند. برای تمرین این صفت پسندیده، بهتر است از خانواده‌ی خود شروع کنیم. با تمجید از جنبه‌‌های مثبت واقعیِ همسرمان، او را شیفته‌ی خود کنیم. هیچ‌کس به اندازه‌ای که شایستگی‌اش را دارد، تحسین نشده‌ است. وظیفه‌ی ما در جایگاه همسر، مادر، معلم و فراتر از این‌ها انسان این است که همچون آینه‌ای، جلوه‌های زیبای الهی را در اطرافیان‌مان نشان دهیم و آنان را به آنچه دارند، آگاه کنیم و در راه‌یابی‌شان به کمال نقشی ایفا کنیم.

۵. به جادوی کلمات اعتقاد دارند

افراد کاریزماتیک، به اهمیت تک‌تک کلماتی که به کار می‌برند آگاه هستند. آن‌ها درباره‌ی همه‌ی کلماتی که بر زبان می‌آورند، از قبل فکر کرده‌اند. البته اثرگذاری بر افراد، تنها با کلمات پرطمطراق محقق نمی‌شود، بلکه تنها کلماتی بر دل مخاطب می‌نشیند که از باور گوینده نشأت گرفته باشد. وقتی فاصله‌ی بین حرف و عمل فرد برداشته ‌شد، معجزه‌ها یکی پس از دیگری خود‌ را نشان می‌دهند. افراد کاریزماتیک به نحو احسن، مهارت به‌کار‌گیری کلمات را دارند. جملات و کلمات افراد کاریزماتیک سر‌شار از انرژی، اشتیاق و قدرت است. آن‌ها از کلماتی با بار منفی اجتناب می‌کنند. آنان فرهنگ لغت خاص خود را دارند و به‌اصطلاح، حتی در صحبت‌کردن، سبکی منحصر به خود دارند که از دیگران متمایز می‌شوند.

۶. از ته دل می‌خندند

منظورمان لبخند‌های تصنعی نیست. برای چند لحظه خودمان را در آیینه بنگریم. اگر چهره‌مان در حالت عالی، متمایل به ناراحت‌بودن است، نباید نگران باشیم. با تمرین،‌ به مرور می‌توانیم چهره‌ای شاد داشته باشیم. می‌توانیم از تمرین حرکات روبه‌بالا استفاده کنیم و سر، گوشه‌های لب و بازوان را رو به بالا نگه داریم. در وادی امر، ممکن است سخت به نظر برسد؛ اما بعد از مدتی جزوی از زبان بدن ما خواهد شد. تحقیقات نشان می‌دهد که حرکات روبه‌بالا در افراد، باعث تولید ماده‌ای شیمیایی به نام اندروفین می‌شود و اثر شگفت‌انگیزی بر خلق و خوی فرد می‌گذارد. تمرین دیگری که به ما کمک می‌کند حالت بدنی‌مان را اصلاح کنیم، این است که تصور کنیم نخی از ناف تا سرمان کشیده شده و ما را به سقف متصل کرده‌ است. این حالت بدنی، ما را استوار و با اعتمادبه‌نفس نشان می‌دهد و باعث می‌شود افراد بسیاری خواهان هم‌صحبتی با ما باشند. در تحقیقی که در دانشگاه کالیفرنیا انجام شد، عکس‌های ۱۴۱ نمونه از دانش‌آموزان قدیمی را در سه زمان ۲۷، ۴۳ و ۵۲سالگی بررسی و مقایسه کردند. نتایج نشان می‌داد دخترانی که لبخند حقیقی بر لب داشتند، نسبت به دیگر دانش‌آموزان، فرصت ازدواج بیشتری داشته و همچنین مرفه‌تر زندگی کرده‌اند.

۷. عضله‌های روح‌شان را قوی می‌کنند

قدرت روحی حتی می‌تواند جسم فرد را نیز متأثر کند. در آموزه‌های دینی، به ما توصیه شده که اگر خواهان رشد و تعالی فردی و اجتماعی هستیم، با تسلط بر نفس، یکه‌تازی‌های آن را در میدان عمل محدود کنیم. افراد کاریزماتیک، تنها با تکیه بر جسم نمی‌توانند قلب‌ها را فتح کنند. آن‌ها ساعاتی از شبانه‌روز را به خود‌سازی و اندیشه درباره‌ی فلسفه‌ی وجودی‌ و قدرت روح‌شان می‌پردازند و درباره‌ی آنچه درصدد تحققش هستند، تنها از خداوند کمک می‌خواهند. تمرکز بر خود‌سازی و تقویت بنیه‌های اعتقادی، منشأ خیر کثیر دنیوی و اخروی‌ست؛ چراکه هر آنچه در دنیای مادی محقق می‌شود، ابتدا در دنیای فکر و اندیشه و فراتر از آن‌ها در ید قدرت خداوند خلق می‌شود. بنابراین باید ارتباط خود با وجه‌ پایدار وجودی‌مان را تقویت کنیم تا معجزه‌های الهی در زندگی‌مان رخ دهد.