رعنا شکوهی

 فرش، جزء لاینفک خانه‌ی بیشتر ایرانی‌هاست؛ اما با پیشرفت تکنولوژی و تنوع محصولات، حق انتخاب مشتری آن‌قدر زیاد شده که ممکن است سبب سردرگمی شود. پس چه باید کرد؟

قیمت

با توجه به طیف بسیار گسترده‌ی تنوع قیمت، مهم‌ترین عامل در تصمیم‌گیری برای خرید فرش، قیمت است؛ اما نکته‌ی حائز اهمیت، این است که اصولاً فرش، با قیمتی کاذب عرضه می‌شود و همین اطلاعات غلط، روی تصمیم افراد اثر سوء دارد.

از آن‌جا که فرش با چند واسطه عرضه می‌شود و هزینه‌ی حمل، انبارداری، هزینه‌ی سرمایه و... زیادی دارد، قیمت عرضه‌شده در بازار به‌طور محسوسی بالاتر از بهای اصلی آن است. لذا برای رسیدن به قیمت اصلی فرش، باید به تولیدکننده یا حداکثر اولین واسطه مراجعه کرد. بهترین انتخاب برای خرید فرش دست‌بافِ تولید هر شهر، مراجعه به بازارِ فرشِ همان شهر است. بدیهی‌ست که فرش کاشان در بازار کاشان و فرش تبریز در بازار تبریز، قیمت پایین‌تری دارد؛ چون علاوه بر واسطه‌ی کمتر، برخی مواقع بافنده، فرش را به‌صورت امانی نزد فروشنده می‌گذارد و از آن‌جا که فروشنده روی آن فرش سرمایه‌گذاری نکرده، با قیمت مناسب‌تری به فروش می‌رسد.

برای خرید فرش ماشینی، می‌توان به کارخانه‌های تولید مراجعه، یا با پرس‌وجو، فروشگاه‌های قیمت مناسب‌تر را شناسایی کرد. نکته‌ی قابل توجه این‌که تجربه نشان داده اصولاً قیمت ثابتی برای فرش ماشینی، حتی در نمایندگی‌های مختلف یک کارخانه نیست. اگر تعداد فرش مورد نیاز فراوان نباشد، می‌توان از حراجی تک‌فروشی، محصولی با قیمتِ به‌مراتب ارزان‌تر تهیه کرد.

ظرافت

با افزایش ظرافت فرش، طرح و نقش زیباتر و ظریف‌تر، قیمت بالاتر و از سوی دیگر فرش نازک‌تر می‌شود. لذا باید توجه داشت که با توجه به نوع و شرایط مصرف، نازکی فرش، آزاردهنده نباشد. مثلاً برای مکان‌های سردسیر و امکانات گرمایشی ضعیف، افزایش ضخامت بیشتر، گرما و آسایش بیشتری را همراه دارد. پس با توجه به قیمت و نازکی فرش، باید ظرافت مناسبی را انتخاب کرد که پاسخ‌گوی نیاز مصرف‌کننده باشد.

طرح و رنگ فرش

فرشی با رنگ روشن، سبب بزرگ‌تر جلوه‌دادن فضا و بالعکس، رنگ‌های تیره سبب کوچک‌تر جلوه‌دادن فضاست؛ طرح‌های شلوغ و رنگ‌های تند نیز، سبب شلوغ‌تر جلوه‌دادن فضا می‌شود. از انتخاب رنگ زمینه‌ی تند باید خودداری کرد؛ چون در درازمدت، خسته‌کننده خواهد شد.

برای ایجاد تناسب رنگ بین اشیا، بهتر است رنگ زمینه‌ی فرش را با رنگ‌های سرد یا روشن پرده یا مبل، هم‌رنگ انتخاب کرد. هماهنگی زمینه‌ی فرش با رنگ مبل و پرده، اگر رنگ‌ها گرم یا تند باشد، کلافه‌کننده است. به عبارت دیگر، باید در نظر داشت که رنگ و طرح فرش علاوه بر زیبایی، باید آرامش‌دهنده باشد.

حمل فرش

قبل از خرید فرش، برای مدیریت بهتر هزینه، باید برنامه‌ریزی مناسب در حمل آن داشت. فرش‌های شش‌متر و کمتر را با ماشین شخصی می‌توان حمل کرد؛ ولی برای فرش‌های بزرگ‌تر، ممکن است فروشنده، همکاری خوبی برای حمل فرش داشته باشد. حتی اگر فرش از بازارهای محلی شهرستان خریده شود، برخی فروشنده‌ها، خدمات مناسبی در شهر مورد نظر خریدار برای تحویل در منزل دارند. قبل از نهایی‌شدن خرید، با فروشنده هماهنگ شوید.

چند نکته‌ی تکمیلی

-         از خرید فرش‌های گل‌برجسته برای استفاده روی زمین خودداری شود؛ چون پستی و بلندی آن، در درازمدت آزاردهنده است و از سوی دیگر بعد از مدتی، گل‌های برجسته تا حدودی می‌خوابد و زیبایی اولیه را نخواهد داشت. نظافت فرش‌های گل‌برجسته هم، سختی‌های زیادی دارد.

-         با وجود اختلاف قابل توجه قیمت در فرش ماشینی و فرش دست‌باف، باید در نظر داشت که سلامت جنس نخ فرش‌های دست‌باف (پشم، کرک یا ابریشم) اصلاً قابل مقایسه با فرش ماشینی (پلی پروپیلن، نایلون، اکرولیک یا...) نیست؛ به‌ویژه برای کودکان، خردسالان و کسانی که آسم و آلرژی دارند، بهترین گزینه، فرش دست‌باف است.

-         ماندگاری یک فرش، وابسته به کیفیت اولیه‌ی آن است. از خرید فرش‌های متفرقه، به‌ویژه با عناوین خارجی، خودداری شود.

-         عوامل مؤثر در قیمت فرش دست‌باف، مقدار تراکم و تعداد شانه و تنوع رنگ است؛ اما عوامل مؤثر در قیمت فرش ماشینی، جنس نخ، نازکی آن، نقشه، نوع گره و... است.

-         اگر لکه‌ای روی فرش افتاد، سریع برای رفع آن اقدام کنید. رفع دیرهنگام لکه، ممکن است سبب ماندگاری لکه و حتی آسیب رسیدن به بافت فرش شود.