نوع مقاله : مادرانه
مژده پورمحمدی
در حدیثی از رسول گرامی اسلام(ص) نقل شده است: «فرزندان خود را به سه خصلت تربیت کنید: محبت پیامبرتان، محبت خاندان او و قرائت قرآن.» هر سه‌ی این خصلت‌ها، از اهمیت و جایگاه ویژهای در پرورش فرزندان برخوردارند؛ اما به نظر میرسد که مغفولترین آن‌ها میان ما، محبت پیامبر(ص) باشد. متأسفانه نه‌فقط فرزندان ما، بلکه خود ما نیز عموماً فاقد این رابطه‌ی عاطفی با نبیالرحمه هستیم یا بهره‌ی کمی از آن داریم؛ طوری که شاید یکی از ریشههای اصلی عدم رسوخ این محبت در دل فرزندان، فقدان آن در والدین باشد. در این‌جا چند راهکار برای افزایش ارادت کودکان به شخصیت حضرت محمد(ص) ارائه میکنیم. این روشها میتوانند درگاههای ورودی به حوزه‌ی شناخت و حب رسول خدا(ص) برای فرزندان و حتی خود ما باشند.
عید آمد و عید آمد...
مناسبتهای شاد مربوط به پیامبر(ص)، یعنی میلاد و مبعث آن بزرگوار را جشن بگیرید. لازم نیست جشن شما، جشنی باشکوه و پرهزینه باشد. کافی‌ست خانواده‌ی کوچک شما، تنها شرکت‌کنندگان در آن باشند. نکته‌ی کلیدی آن است که با کمی خلاقیت، این جشن را برای کودک‌تان ویژه کنید. معمولاً انسان‌ها، به‌ویژه کودکان با مناسبتی که اشیا یا امور عینی مشخصی به آن پیوند خورده باشد، بهتر ارتباط برقرار می‌کنند. برای مثال اگر فرزند شما در شبهای عیدِ مرتبط با رسول خدا(ص)، همیشه اجازه‌ی خوردن خوراکی یا غذایی خاص و محبوب را داشته باشد، شیرینی این عید بهتر در ذهنش ماندگار میشود. چه خوب است که پدیده‌ی عینیای که انتخاب می‌کنید، به‌صورت نمادین با شخصیت یا سیره‌ی پیامبر(ص) مرتبط باشد. مثلاً فرزند شما بداند که هر سال شب میلاد آن حضرت، با او به گلفروشی میروید و چند شاخه گل محمدی میخرید تا خانه را با آن‌ها تزئین کنید یا برای هدیه، او را به خانه‌ی بزرگ‌ترها ببرید یا عید مبعث میتواند زمانی باشد که شما هر ساله برای همه‌ی اهل خانه، عطر میخرید تا در طول سال استفاده کنند.
اعجاز رسانه
دنبال آثار فرهنگی ـ هنریای باشید که شناخت و مهر فرزندتان را به پیامبر اکرم(ص) به وجود میآورند: کتاب، فیلم سینمایی، انیمیشن، سرود، نرمافزار، بازی موبایلی و... . متأسفانه آثار خوب و مقبول در این باره فراوان نیستند؛ اما اگر جست‌وجو کنید، موارد مناسبی را مییابید. مهم است که این محصولات فرهنگی، با دقت انتخاب شوند تا تصویر صحیحی از پیامبر اسلام(ص) در ذهن کودک نقش ببندد. حتماً به تناسب محتوای اثر با سن فرزندتان توجه کنید و در آشناکردن او با آثار مختلف، عجله نکنید. آهستگی و پیوستگی را در ارائه‌ی تولیدات مختلف به فرزندتان رعایت کنید و او را غرق در محتواهای این‌چنینی نکنید.
کم و گزیده در وصف یک دُر
خود شما نیز میتوانید به‌وجودآورنده‌ی اثری فرهنگی باشید و از ابزار قوی داستان، برای فرزندتان بهره ببرید. مطالعه‌تان را درباره‌ی سیره‌ی رسول خدا(ص)، تاریخ زندگی ایشان و احوال اهل بیت(ص) و اصحاب آن بزرگوار بیشتر کنید و دنبال یافتن توصیفات و موقعیتهایی باشید که میتوانند خط اصلی یک داستان را برای شما فراهم کنند. روایتهایی از کودکی و جوانی پیامبر(ص)، رابطه‌ی ایشان با فرزندان، نوهها و کودکان دیگر، محبت و ارادت اصحاب به ایشان و نحوه‌ی ارتباطشان با حیوانات، نمونههایی از خطوط مناسب برای داستانگویی به کودکان‌اند. تلاش کنید تصویری که بر اثر داستانهای شما در ذهن فرزندتان نقش میبندد، آمیزهای از بزرگی و بزرگواری در عین خوشخلقی و خوشرویی باشد. به عبارت دیگر، کمکم این مفهوم به او منتقل شود که خلق نیکوی پیامبر(ص)، به دلیل ضعف و ناتوانی در غلبه بر دیگران نبوده، بلکه در عین قوّت و توانایی، چنین روشی داشتهاند. نکته‌ی آخر درباره‌ی داستانگویی این‌که همه چیز را نگویید و امکان کشف و مواجهه‌ی شخصی در سنین بالاتر با برخی روایتها و سیره را برای فرزندتان محفوظ بدارید. چند داستان کوچک اثرگذار، بهتر از سرریزکردن ذهن کودک با داستانهای مختلف است.
سرچشمه‌ی نیکویی
آداب و سننی که پیامبر عظیمالشأن ما به آن‌ها پابند بوده‌اند، بسیار شیرین و درسآموزند. خوشبختانه این سنتها، در کتب مختلفی در دسترس‌اند. تلاش پدر و مادر برای مقیدبودن به این آداب و اشاره‌ی گاه‌به‌گاه و گذرا به این موضوع که سرچشمه‌ی این رفتار، پیامبر اکرم(ص) هستند، میتواند احساس اتصال به وجود آن بزرگوار را در ما و فرزندمان پدید آورد. برای مثال در آداب گرفتن ناخن در روز جمعه وارد شده که در آغاز کار، عبارت «بسم الله وبالله وعلی سنت محمد وآل محمد» گفته شود یا نوشیدن آب به سه جرعه، همراه با «بسم الله» و «الحمد لله» در آغاز و پایان آن‌ها. همچنین رفتارهایی مثل صلهی رحم، عیادت بیماران، وفای به عهد، اکرام کهن‌سالان و نیکونامیدن افراد، کارهایی‌اند که میتوانند در سبک زندگی ما جای خود را بیابند و خوی ما و فرزندانمان را به پیامبر خدا(ص) شبیه سازند. باز هم یادمان باشد که هنگام عمل به این الگوها، آب‌وتاب زیادی به آن‌ها ندهیم و طوری رفتار نکنیم که جذابیت آشنایی با سنن النبی، در سنین نوجوانی از دست برود و آن را به موضوعی دستخورده بدل کند یا خدای‌نکرده مقاومت ذهنی فرزند ما را برانگیزاند.
أتَوَسَّلُ إلَیکَ بِنَبِیِّکَ
به وجود مبارک نبی اکرم(ص) متوسل شویم و از خود ایشان بخواهیم که محبتشان را در دل ما، فرزندان و نسلمان ریشه‌دار کنند و کردار و اخلاق ما را به خودشان شبیه سازند. توسل به رسول خدا(ص)، در دیگر گره‌ها و تنگناها نیز، میتواند موجب نزدیکی بیشتر ما به آن بزرگوار شود. گاهی می‌توانیم در محیط خانواده، به این توسل و رابطه‌ی قلبی و معنوی اشاره کنیم تا فرزندمان نیز از این رفتار الگو بگیرد.
)