نوع مقاله : تقویم ماه
فاطمه علیزاده
دی، دهمین ماه سال خورشیدی و به معنی دادار یا آفریننده و آفریدگار است. دی از پس یلداییِ به بلندای طولانیترین شب سال سربلند میکند و با آغازش نوید شبهای سرد زمستانی را با طعم نارنج و ترنج میدهد. اولین ماه از آخرین فصل سال خورشیدی با اولین ماه از آغاز سال جدید میلادی همراه است. رویدادهای این ماه هر یک رنگی خاص به تقویم خورشیدی بخشیده که بخشی از آن سیاه و منفور است و بخشی دیگر سفید و امیدبخش. با هم رویدادهای این ماه را مرور میکنیم:
3 دی: روز ثبت احوال در ایران
این روز به مناسبت سالروز صدور اولین شناسنامه در سال 1297 ه.ش برای شخصی به نام «فاطمه ایرانی» نامگذاری شده است. تا قبل از سال 1295 ثبت وقایع حیاتی از جمله ولادت و وفات بر اساس اعتقادات مذهبی و سنتهای رایج در کشور، با نگارش نام و تاریخ ولادت مولود در پشت جلد کتب مقدس از جمله قرآن انجام میشد و از افراد متوفی نیز جز نام و تاریخ وفات آنها که بر روی سنگ قبرشان نوشته شده بود، اثری قابل مشاهده نبود. با توسعه شهرها و روستاها و افزایش جمعیت کشور، نیاز به سازمانی برای ثبت اسامی و وقایع حیاتی اجتنابناپذیر شد. هماکنون اسامی «فاطمه» و «امیرعلی» فراوانترین اسامی میان نوزادان ایرانی هستند که خانوادهها برای فرزندانشان انتخاب کردهاند. همچنین براساس آمارهای ثبت احوال در سال گذشته ۱۰ اسم اولی که خانوادهها برای نوزادان دختر خود برگزیدند به ترتیب فراوانی فاطمه، زهرا، ستایش، هستی، زینب، نازنین زهرا، ریحانه، مریم، مینا و نرگس بوده است. امیرعلی، ابوالفضل، امیرحسین، علی، محمد، امیر محمد، مهدی، حسین، محمد مهدی و محمد رضا نیز ۱۰ اسم اولی بود که در میان نوزادان پسر دارای فراوانی بیشتری بوده است.
4 دی: میلاد حضرت مسیح و آغاز سال نو میلادی
ایام دوازده روزه کریسمس، بزرگترین جشن مسیحیان جهان است و با سالروز میلاد مسیح در 25 دسامبر آغاز گشته و تا 6 ژانویه ادامه مییابد. معمولا کشورهای مختلف مسیحی برای برگزاری جشن میلاد مسیح به کلیساها میروند، در منزل درخت کاج تزیین و چراغانی و اعضای خانواده به یکدیگر هدیه میدهند و در خیابانها و کوچهها دسته دسته شکرگزاری و سرود اجرا میکنند.
7 دی: تشکیل نهضت سوادآموزی
نهضت سوادآموزی ایران یک سازمان دولتی است که در سال 1358 به فرمان امام خمینی (ره) و به منظور آموزش خواندن و نوشتن به بزرگسالان و کودکانی که در مناطق محروم به مدرسه دسترسی ندارند، تشکیل شده است. یک قاعده در تمام دنیا وجود دارد که دو سوم بیسوادان را زنان تشکیل میدهند که این آمار در کشور ما نیز تقریبا صادق است. هماکنون 1 میلیون و 800 هزار زن بیسواد در کشور وجود دارد که آمار بالاتری از نرخ بیسوادی نسبت به مردان را نشان میدهد. نکته مهم و قابل تامل این است که بخش قابل توجهی از کودکانی که زیر 17 سال بوده و از نعمت آموزش محروم هستند، غالبا اولیاء به خصوص مادرشان کمسواد یا بیسوادند. یعنی رابطهی معناداری بین سطح سواد والدین و میزان بازماندگی از تحصیل وجود دارد.
8 دی : کشتار بلد الشیخ
در آستانه سال نو میلادی در تاریخ 31 دسامبر 1947گروههای مسلح صهیونیستی هاگانا به روستای بلدالشیخ حمله کردند.170 فرد مسلح روستا را محاصره کردند و دهها خانه را ویران کردند. این اقدام منجر به شهادت 60 نفر شد که اکثر آنها را زنها و کودکان تشکیل میدادند. جنایت رژیم صهیونیستی و مزدوران آنها در کشتار فلسطینیان و لبنانیها خصوصا کودکان و زنان پاک و معصوم بارها تکرار شده و در طول تاریخ ننگین موجودیت آنها همواره دل هر پاک فطرتی را به درد آورده است.
11 دی:ابلاغ پیام امام خمینی(ره)به میخائیل گورباچفرهبر شوروی
امام خمینی(ره) در 11 دی 1367 در نامهای خطاب به رهبر شوروی نسبت به فروپاشی کمونیسم هشدار داد. پیش بینی سقوط شوروی 3 سال پیش از رویداد این واقعه انجام شد که هیئتی 5 نفره برای ابلاغ این پیام عازم شوروی شدند. مرضیه حدیدچی دباغ از زندانیان سیاسی و فعالان مبارزه مسلحانه ضد رژیم پهلوی نیز یکی از اعضای هیات اعزامی بود تا با ابلاغ این پیام جهان کمونیسم را به پذیرش اسلام دعوت نمایند. مرضیه دباغ میگوید: «همه دنیا میخواستند بدانند که مضمون پیام امام چیست و حتی در داخل کشور هم جز چند نفر کسی نمیدانست. وقتی داخل هواپیما نامه را خواندم، متوجه شدم که این نامه در رابطه با خدا، پیامبر، انسانیت و این مسائل است و ربطی به مسائل مملکتی و دفاع مقدس ندار. احساس کردم افتخار بزرگی نصیب بنده شده و همه دلنگرانیهایم رفع شد و احساس عزتی وصف ناشدنی به من دست داد.»
17 دی:اجرای فرمان کشف حجاببه دستور رضا شاه
17 دیماه 1314 به دنبال تصویب یک لایحه در مجلس شورای ملی با فرمان رضاشاه، زنان و دختران ایرانی از استفاده از چادر، روبنده و روسری منع شدند. رضاشاه در همین تاریخ به همراه ملکه پهلوی و دختران خود که برای نخستین بار چادر به سر نداشتند به دانشسرای دختران رفت و در آن گردهمایی سخنرانی کرد. طبق این قانون، ماموران انتظامی مجاز بودند زنان محجبه را تعقیب کنند و به منزل آنها وارد شوند، حتی صندوقهای لباس آنها را تفتیش کنند و اگر چادر یافتند به غنیمت ببرند یا آن را پاره کنند. همزمان به وزارت معارف هم دستور داده شده بود که در کلیه مدارس دخترانه معلمان و دانشآموزان بدون حجاب باشند؛ در غیر اینصورت به مدارس راه داده نشوند. حتی زنان باحجاب حق مراجعه به ادارات را هم نداشتند.
۲۲دی: ولادت حضرت زینب (س)، روز پرستار و بهورز
حضرت زینب(س) پرستاری امام زمانش حضرت زینالعابدین(ع) و دیگر بیماران و مصیبتزدگان اهل بیت را بر عهده داشت که به همین دلیل سالروز تولد این بانوی بزرگوار در 5 جمادی الاولی را روز پرستار نامیدند. بدون شک زینب(س) نقش نگهداری از قیام خونبار حسینی را بر عهده داشت که قطعا اگر او این بار را بر دوش نمیگرفت، خون امام حسین(ع) پایمال میشد و دشوار بود که پیام این نهضت به مردم اعلام و ابلاغ شود. از این رو مقام والای زینب(س) سبب شده که او را پرستار نهضت و انقلاب حسینی بنامند.
25 دی: روز خانواده
اگر گام نخست در تشکیل خانواده سنجیده برداشته شود؛ یعنی افراد در انتخاب همسر، معیارهای ارزشی، اخلاقی و ایمانی در نظر بگیرند، سیر حرکتی خانواده به سوی تشکیل خانوادهای مطلوب خواهد بود. خانوادهای مطلوب است که برای هر چه نزدیکشدن به دنیای فرزندان، پدر و مادر گاهی برای فرزندان تنها گوش باشند و هنر شنیدن را در خود تقویت کنند.
30 دی: شهادت حضرت زهرا (س) به روایتی
13جمادی الاولی سال 11هجری بنابر یکی از اقوال، شهادت جانگداز صدیقه طاهره است. به سندی صحیح از امام صادق(ع) روایت شده که حضرت فاطمه(س)، 75 روز بعد از پیامبر(ص) زنده بودند. بنابر مشهور که وفات آن حضرت در 28 صفر باشد، شهادت حضرت صدیقه(س) در 13، 14 یا 15جمادی الاولی میشود. روایت است که در شب چهاردهم، امیرالمومنین(ع) به همراهی جمعی قلیل از اصحاب بدن مطهر ایشان را در خفا به خاک سپردند.
پیشنهادهای زمستانی
حوالی آسمان
دی ماه در مسیر دو ماه قمری ربیع الثانی و جمادی الاولی قرار دارد که مصادف با میلاد پربرکت حضرت زینب(س) به عنوان روز پرستار است. در سالهای اخیر که جوانان غیرتمند ایرانی به جهت حفظ حرمت حرم زینب کبری، فداکارانه از جان خویش مایه گذاشتند و اگرچه اجرشان نزد پروردگار محفوظ است اما سهم نبرد شجاعانهشان، غربت و تنهایی امروز خانوادههایشان است. پس چه خوب است که همزمان با این روز فرخنده به دیدار خانوادههای شهدا و جانبازان جنگ تحمیلی و مدافعان حرم برویم تا کمی تسکین دردهای درونشان باشیم. همچنین انتهای این ماه، مصادف با شهادت مظلومانه حضرت فاطمه زهرا(س) است که فرصتی بسیار مناسب برای انس دادن فرزندان با آداب رفتاری و سلوک این شخصیت بزرگوار، خصوصا در بحث فلسفهی حجاب برای دخترانمان است. بانویی که به حق الگوی تمام بشریتاند و امروز در این وانفسای پرهیوهای رسانهها و شبکههای اجتماعی توجه کردن به شعائر دینی و بزرگداشت بانوی آب و آئینه درسی بزرگ برای فرزندانمان خواهد بود.
کدبانوی کی بودی؟
دی ماه شروع سردترین فصل سال است؛ به همین دلیل باید بدن خود و خانوادهمان را برای مواجهه با سرما آماده کنیم. یکی از راهکارهای مناسب برای پیشگیری از سرماخوردگی و جلوگیری از شیوع آن، دودکردن اسفند در محیط منزل است که علاوه بر عطر و بوی بسیار خوبش ضدعفونیکنندهی قوی برای محیط است. همچنین بهتر است مادر خانواده هر هفته حداقل دو یا سه وعده انواع سوپ و آش و استفاده روزانه از انواع مرکبات را در برنامه غذایی قرار دهد تا بدن، ویتامینهای مورد نیازش را دریافت کرده و در برابر انواع میکروبها و ویروسها بیمه شود.
خانومی که شما باشی!
وقتی وارد فصلهای سرد سال مثل زمستان میشویم به دلیل طولانی بودن شبها، فرصتی بسیار مناسب برای اعضای خانواده فراهم میشود تا در کنار هم مطالعه کنند. خواندن رمان، داستان، شعر و تنوع موضوعی سایر کتابها مسلما در رشد و پیشرفت تک تک فرزندان و پدر و مادر موثر خواهد بود و میزان همدلی بین آنها و زمینهی انس و محبت بیشتر بین اعضای خانواده را فراهم میکند.
همچنین پیشنهاد میشود که در شبهای سرد زمستان حتما به صورت خانوادگی به سینما بروید و فیلم مورد علاقهتان را به تماشا بنشیند. گاهی اوقات اگر خطر سرماخوردگی برای فرزندان وجود ندارد میتوان برای تفریح بیشتر سری به پارکها و فضاهای سبز زد و از هوای بسیار تمیز و فرحبخش زمستانی نیز نهایت استفاده را برد.