نوع مقاله : کلید
ذهن‌تکانی در خرید
رعنا شکوهی‌ستا
در حال حاضر، با توجه به آسیب‌های زیاد مدیریت زبالهها، جوامع اعم از کشورها، سازمان‌ها و...، در تلاش برای کاهش زباله یا زندگی بدون زباله هستند. لذا باید با آشنایی بیشتر با ایده‌های مختلف، سهمی در مدیریت پسماند داشت.
تهیه‌ی برخی وسایل مورد نیاز با دورریختنی‌ها
یکی از راهکارهای مدیریت پسماند، استفاده از وسایل دورریختنی در تهیه‌ی وسایل مورد نیاز است. البته هر فرد در جامعه، باید بکوشد از مواد پلاستیکی و بازیافت‌نشدنی، تا جایی که ممکن است، استفاده نکند.
اما هنر استفاده از دورریختنی‌ها برای تهیه‌ی مایحتاج زندگی نیز، در این اوضاع وانفسا می‌تواند کمک‌هایی به ما بکند؛ ازجمله:
ـ نَفَسی را به طبیعت تزریق کند؛
ـ صرفه‌جویی در مدیریت هزینه فراهم آورد؛
ـ باعث افزایش تفکر خلاق و هنرورزی شود؛
ـ سبب خودشکوفایی افراد شود.
توجه داشته باشید
ـ وقتی احساس نیاز به تهیه‌ی وسیله‌ای هست، ابتدا بررسی کنیم که آیا این وسیله را می‌توانیم بسازیم.
ـ وقتی وسیله‌ای دورریختنی را می‌خواهیم در زباله بیندازیم، فکر کنیم که آیا با این وسیله می‌توان ابزاری تهیه و نیازی را رفع کرد.
ـ با گشت‌وگذاری در فضای مجازی، انواع ایده‌های ساخت محصولات از مواد دورریختنی به‌سهولت در دسترس است؛ از یک جامدادی رومیزی که می‌توان با قوطی کنسرو یا لوله‌ی دستمال تهیه کرد تا اسباب‌بازی‌های جذاب، مثل کتابخانه که با جعبه‌های پلاستیکی میوه می‌توان تهیه کرد یا ساعت رومیزی.
ـ ترویج فرهنگ استفاده از مواد دورریختنی، باعث می‌شود افراد هنگام خرید، دقت کنند تا از یک سو با خریدهای‌شان تولید زباله نکنند و از سوی دیگر، برای مدیریت هزینه‌ها و کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی، از این وسایل دورریختنی استفاده کنند.
برنامه‌ریزی در جامعه با هدف مدیریت پسماند
در هر جایگاه اجتماعی که هستیم ـ اعم از خانم خانه‌دار، معلم مدرسه، کارمند، مدیر سازمان و...ـ تلاش کنیم سبک زندگی افراد را به سمت زندگی با زباله‌ی کمتر سوق دهیم. هر فرد باید بکوشد در خانه، مدرسه یا محل کار خود، در مراحل مختلف اعم از هنگام خرید، مدیریت مصرف و مدیریت پسماند برای زندگی با زباله‌ی کمتر اثرگذار باشد؛ مانند مدیریت تفکیک زباله‌ی خشک و تر، تلاش برای کاهش استفاده از ظروف یک‌بارمصرف و استفاده از کاغذهای باطله.
اگر تولیدکننده یا عرضه‌کننده‌ی محصول هستیم، دقت کنیم که نوع بسته‌بندی محصولات تا چه حد متناسب با محیط زیست است. آیا می‌توان از سبک بسته‌بندی‌های سازگارتر با محیط زیست استفاده کرد؟
در جایگاه خریدار، به فروشنده یا عرضه‌کننده‌ی محصول اعلام کنیم که یکی از عوامل مؤثر در تصمیم‌گیری ما برای خرید کالا، محیط زیست است.
در جایگاه فروشنده، بسته‌بندی‌های با قابلیت بازیافت بهتر یا بسته‌بندی‌های ماندگار را پیشنهاد دهیم. مثلاً به‌جای قراردادن در نایلون، از کیف‌های پارچه‌ای یا بسته‌های مقوایی استفاده کنیم.
استفاده از محصولات جایگزین
قبل از خرید محصول، بررسی کنیم که آیا جایگزینی وجود دارد؟ برای مثال هنگام خرید کتاب، مجله یا سی‌دی، بررسی شود که تا چه حد نیاز به خرید این وسیله هست. آیا می‌توان آن را امانت گرفت؟ آیا می‌توان از نسخه‌ی الکترونیکی کتاب یا مجله استفاده کرد؟ آیا می‌توان محصولی را به‌صورت مشارکتی تهیه کرد؟ و... .
تفکیک زباله
باید در خانه، مدرسه، سازمان و جاهای دیگر، امکان تفکیک زباله از مبدأ طراحی شود و لزوم این کار، به اعضای مجموعه آموزش داده شود. منظور از تفکیک زباله یعنی زباله های تر و خشک را باید از یکدیگر جدا کرد تا بتوان زباله های قابل بازیافت را از دیگر زبالهها تشخیص داد.
مشوق‌ها
برای همکاری بهتر اعضای مجموعه در کاهش هزینه‌ها و مدیریت بازیافت، مشوق‌هایی در نظر بگیرید.
نتیجه‌گیری
با توجه به آنچه گذشت، قبل از خرید کالا، فکر کنیم آیا می‌توانیم آن را با «دورریختنی‌ها» بسازیم؟ آیا می‌توانیم خرید آن را با اقدام دیگری جایگزین کنیم؟ در صورت لزوم به خرید، چگونه کالای مورد نیاز را تهیه کنیم که تا حد امکان، زباله‌ی کمتری تولید شود؟
به امید زندگی بدون زباله.
)