نه به پلاستیک

بررسی راهکارهای کاهش پسماند خشک در محیط خانه

سیده زهرا برقعی

ده درصد مصرف زباله ما، کیسه های پلاستیکی است. هشتگ #نه_به_پلاستیک وقتی راه افتاد که کیسه های پلاستیکی در همه جا، دریا، ساحل، بیابان، جاده ها، جنگلها، بسترهای رودخانه و فضاهای شهری، به وفور زیاد شدند و بحران زیست محیطی ایجاد کردند. پلاستیک ها چون کوچک هستند، به چشم نمی آیند. پراکندگی آنها در محیط زیست ما زیاد است و تاثیرات منفیِ مواد سمی خود را همه جا دارند می گذارند. جدای از تاثیرات منفی در سلامت حیات وحش، در فضای شهری هم مضر هستند. آنها در معرض آفتاب و هوا، پودر می شوند و به تکه های ریزتر تبدیل می شوند، آن موقع است که مواد وارد خاک شده و خاک ما را آلوده خواهند کرد. میکروپلاستیکها به قدری در هوای تنفسی ما وجود دارند، که گاهی ریزگردهایی متشکل از میکروپلاستیک در هوا تجمع پیدا می کنند و آلودگی شهری ایجاد می کنند. آلوده کردن خاک و آب، فاجعه است و ما می توانیم کیسه را تا نود درصد کاهشِ مصرف بدهیم.

• کیسۀ پارچه ای

قدیمترها زنبیل و سبد برای خرید مرسوم بود. اما الان شاید متناسب با شکل زندگی ما نباشد. چه باید کرد؟ می توانیم سراغ کیسه های پارچه ای برویم. این کیسه  باید محکم، جادار و مناسب خرید باشد. اگر چند تا کیسه پارچه ای داشته باشیم کفاف خرید ما را می دهد. آنها را دم در به جالباسی آویزان کنید که ببینید و فراموشش نکنید. مثلا یک کیسه پارچه ای برای خرید تره بار، یک کیسه پارچه ای برای خرید نان(پارچه کتان و رنگ نشده باشد که در تماس با نان، مشکلی نباشد) و یک کیسه هم برای سوپر مارکت. یک کیسه هم تاشو توی کیف داشته باشید برای خریدهایی مثل لباس و روسری و کیف و کفش.

یعنی ما بر اساس تعداد اعضای خانواده و سبک زندگی مان می توانیم با داشتن 4-5 تا کیسه پارچه ای مانع از ورود صدها کیسه پلاستیک به زندگی مان می شویم.

• استفاده از کیسه پلاستیکی های قبلی

این باید در ذهن ما برود که کیسه پلاستیک یک وسیلۀ یکبار مصرف نیست بلکه یک وسیلۀ شفاف و مقاوم است که ما بارها وب ارها باید از آن استفاده کنیم نه اینکه چون قیمت کمی دارد، آن را یکبار مصرف تلقی کنیم. کیسۀ پلاستیکی را باید چندبار مصرف ببینیم. شما هر موقع برای خرید تره بار، بیرون می روید، می توانید هفت هشت ده تا پلاستیکی که از قبل داشتید، بردارید و خرید تره بار خود را در آن بریزید. به این روش کیسه های شما چند بار مصرف میشود و هر کسی به سهم خودش می تواند پلاستیک کمتری به طبیعت وارد کند.

کسی را سراغ دارم که با حدود 15 تا کیسه زباله، به مدتِ یکسال خریدهای خود را انجام داده و کیسه ها را دوباره برای استفادۀ مجدد، کنار گذاشته است. او می گفت نهایتا برای خرید بادمجانها حواسش هست که سر بادمجانها را جوری در پلاستیک بگذارد که پلاستیک را سوراخ نکند.

• ظروف در دار برای خریدهای خاص

برای خرید گوشت، سبزی خرد کرده، خرید سمبوسه و فلافل، ساندویچ و موادی که تر هستند یا نیاز به بهداشت بیشتری در حمل و جابجایی نیازدارند باید چه کنیم؟

پیشنهاد ما استفاده از ظرفهای پلاستیک و در دار، محکم و سبک است. پشت ماشین چند تا از این ظرفها داشته باشید. این خیلی خوبه که ما برای خرید خود برنامه داشته باشیم و بی محابا پول خرج نکنیم. مثلا بدانیم که گوشت و مرغ لازم داریم و کرفس و کلم. به تعداد خرید و بلکه کمی بیشتر ظرف و کیسه پارچه ای همراه ببریم. این سبک زندگی پایدار و سالمی خواهد بود که ما بدانیم چه چیزی لازم داریم. ظرفهای مناسبی همراه می بریم و این به فرهنگسازی هم کمک می کند چون مغازه دار و چهارتا مشتری می بینند و این انتقال فرهنگ صورت می گیرد مخصوصا اگر خودمان هم توضیح دهیم.

چرا ما برای خرید دوغ یا شیر، باید پلاستیک مصرف کنیم؟ چرا ظرف فلزی مخصوص شیر خریداری نمی کنیم که یک خرید پایدار و عمری است؟ قطعا آن پلاستیکی که در آن دوغ و شیر و گوشت می ریزند، قابل استفاده نیست و مستقیما به سطل زباله منتقل می شود.

در بعضی کشوها در فروشگاههای زنجیره ای بنر نصب کرده اند که مردم با خودشان ظرف ببرند.

• ظروف و شیشه‌های در دار برای انجماد

ظروف و شیشه ای داریم که می توانیم گوشت و سبزی را در آن منجمد کنیم. در سبک زندگی پایدار، ما باید به سلامت توجه کنیم و فریزر، غذا را از تازگی و سلامت درمی آورد. ما باید خریدها را در حجم کم انجام دهیم که تند تند مصرف شود و در فریزر به مدت طولانی نماند. برای همین با چند تا ظرفِ پلاستیکی و شیشه ای برای منجمد و نگهداری کردن از مواد، فریزر سنگین نخواهد شد و جای عجیبی اشغال نمی شود. شما با این کار از مصرف دهها کیسه فریزر جلوگیری می کنید و باید خوشحال باشید که این تعداد از مواد پلاستیکی، کمتر وارد محیط زندگی خود و دیگران می شود.

هر پلاستیکی برای انجماد مناسب نیست. پشتش علامت برف دارد و می توان برای فریزر استفاده کرد.

همچنین کیسه های فریزر قبلی که قابل استفاده است را فورا دور نندازید. چون نگاه ما باید به این کیسه ها هم این باشد که تا مادامی که قابل استفاده است، استفاده کنیم.

برای نان هم کیسه پارچه ای استفاده کنید. سالم و چندبار مصرف و طبق زندگی پایدار و اگاهانه است. و این نوع زندگی لذتبخش است.

• حذف پسماند تر و کیسه های زباله

روش خشک کردن و تولید کمپوست بهترین راه برای کاهش مصرف کیسه زباله است. در مطلب قبلی مفصل توضیح دادیم که زبالۀ تر را چگونه مدیریت کنیم. وقتی لازم نباشد هر شب زباله را دم در بگذارید، پلاستیک هم مصرفش کمتر می شود. یک پلاستیک کمتر، یک قدم به سلامت نزدیکتر. قبول دارید؟

• خرید فله‌ای

خرید از سوپرهایی که مواد را به شکل فله در اختیار مشتری قرار می دهند، به ما کمک می کند که بر اساس میزان مصرف، بطری، ظرف یا کیسه پارچه ای ببریم و خرید خود را انجام دهیم. هم اکنون در فروشگاههایی حتی شامپو، ماکارونی، بیسکوییت را هم فله ای می فروشند و می توانید با خیال راحت از تعداد پلاستیکهایی که وارد خانه تان می شود، جلوگیری کنید. امتحان کنید.