آگهی: در سمت مدیریت استخدام شوید
پسماندها به دو دستۀ تر و خشک تقسیم می شوند. 60 تا 70 درصد از پسماندهای ما تر هستند. اگر بتوانیم این قسمت را مدیریت کنیم، مشکل اسراف و شیرابه های سمی تا حد زیادی رفع می شوند. مدیریت پسماند، به لحاظ معضلات زیست محیطی، یک فریضۀ لازم و واجب است چون کشتار انسان ها فقط با تیر و فشنگ نیست. می شود کاری کرد که انسانها ذره ذره سلامت خودشان را از دست بدهند و آسیب ببینند. اگر ممکن است ما هم نوک سوزنی در این امر، مقصر باشیم باید هر چه زودتر تصمیم بگیریم که پسماند خود را مدیریت کنیم. یک اشتغال سودآور با سرمایۀ ارزان. بشتابید! وقت دارد می گذرد.
***
ما دو راه ساده برای مدیریت پسماند تر داریم: 1-کمپوست 2-خشک کردن زباله
کمپوست:
کمپوست یک مادۀ قهوه ای سرشار از مواد غذایی است که برای رشد گیاهان یک دوپینگ عالی حساب می شود. مزیتش هم این است که طبیعی است و مواد شیمیایی ندارد و خیالتان از این بابت، راحت است. کمپوست سه تا شش ماه طول می کشد. اما اگر ما یک مخزن سه تا پنج لیتری داشته باشیم می توانیم بی نیاز شویم از این که زباله ها را هر روز بگذاریم دم در. فضای خاصی هم لازم ندارد. بالکن، گوشۀ حیاط یا بالای پشتبام که در معرض هواست خیلی بهتر است اما اگر گوشۀ آشپزخانه هم باشد و خاک غبار آن چنانی نداشته باشد، قابل اجراست. وقتی می گوییم مخزن، ذهن تان سمت یک گالن بزرگ نرود. یک گلدان، جعبۀ حلبی یا یک سطل نسبتاً بزرگ، کافی است برای این که ما کمپوست خود را آماده کنیم.
مواد لازم:
یک یا دو مخزن- بیلچه- خاک(ماسه نباشد)- برگ خشک و سر شاخه(شانه تخم مرغ و کارتونهای قهوهای رنگ هم در صورتی که برگ پیدا نکردید، مناسبند)
روش اجرا:
چوب و برگ و مقداری خاک کف مخزن می ریزیم. هر بار پسماند خود را که سعی می کنیم آب آن چنانی نداشته باشد، داخل مخزن روی خاکها می ریزیم و هر بار مقداری هم خاک روی آن می ریزیم که دفن شود. هر بار لایه لایه این کار را انجام می دهیم و هر دو سه هفته هم کمی هم می زنیم تا مواد مخلوط شوند. مهارت درست کردن کمپوست را می شود تشبیه کرد به آشپزی کردن. به این معنا که هر دو قلق دارند و تمرین لازم دارند که خوب از آب دربیاید.
میکرو ارگانیزم هایی که در خاک هست، راحت تر زباله را تجزیه می کنند. درست است که شما سه تا شش ماه زمان لازم دارید اما در نهایت یک کود بسیار مغذی برای باغچه و گلدان های خود تهیه می کنید و حتی می توانید به فکر فروش یا اهدای آن به جاهایی که باغچه و گلدان دارند، باشید. به هر حال این کارِ شما کار عبثی نیست. شما دارید به محیط زندگی خود کمک می کنید که زبالۀ کمتری وارد آن شود.
یک لحظه تصور کنید که خانواده های ما اهتمام به تبدیل زباله ی خود با کمپوست داشته باشند، چه حجمی از دریاچه های شیرابهای که از زباله هم تولید می شود، کم می شود و چقدر مسأله بهداشت و سلامت تحت تاثیر خواهد بود. ضمن اینکه شما یک مهارت آموخته اید که دارید به نسل آینده کمک می کنید. اگر این کار را با همراهی اعضای خانواده و مخصوصاً بچه ها انجام دهید یک جور فرهنگ سازی ماندگار می کنید که در ذهن بچه ها هیچ وقت محو نمی شود. باغچه های شهر هم کاملا مغذی از مواد مختلف، مهیای گلها و گیاهان مختلف خواهند بود.
این کار لذت بخش است. امتحان کنید.
خشک کردن
این روش سریع تر است و زمان تولید کمپوست را ندارد. شما می توانید پسماند تر خود را (شامل پوست میوه ها، تخم مرغ، قطعات سبزی، تفاله چای و ...) را به قطعات ریز خرد کرده و بگذارید خشک شوند.
مواد لازم:
سبدهای میوه- روزنامه
روش اجرا:
داخل سبد روزنامه بگذارید که نمِ زباله را بگیرد. بعد یک لایه از زباله های قطعه قطعه شده و کوچک شده را روی آن بریزید. می توانید سبدها را روی هم بگذارید. دو تا سه سبد کافیست. معمولا زباله های یک روزِ خانه، آنقدرها نمی شود که حتی به سبد سوم برسد. وقتی زباله ها را ریز ریز کنید، زودتر خشک و کم حجم می شوند. بهتر است در معرض هوا باشند. بین سه تا شش روز طول می کشد که خشک شوند. بعد از خشک شدن، حجم مواد تا هفتاد درصد و بیشتر کم می شود. شیرابه حذف می شود و لازم نیست زباله هر روز بیرون گذاشته شود. به این روش زباله ها، ماهی یکبار یا حتی دو سه ماه یکبار بیرون گذاشته می شوند. چون حجم آنچنانی ندارند و شما با روش خشک کردن، هم حجم زباله را کم می کنید و هم مطمئنید که زبالۀ شما شیرابه ندارد. در واقع این تقصیر از گردنِ شما برداشته می شود و در تولید شیرابه سهیم نخواهید بود.
یکی از بهترین کارهایی که با زباله های خشکتان انجام می دهید این است که زبالۀ تجمیع شده و خشکتان را به دامداری های اطراف شهر بدهید. این مواد خشک شده، خوراک بسیار مغذی برای دام است. البته باید دقت کرده باشیم که موقع خشک کردن، کپک نزده باشد. باید هوادهی مناسب بدهیم و مواد را روزی یک تا دو بار جابجا کنیم و زیر و رو نماییم.
مثل وقتی که ما می خواهیم چیپس میوه خشک کنیم چطور عمل می کنیم؟ حواسمان هست که همه طرف هوا بگیرد و همزمان خشک شود. روش خشک کردن زباله هم همین طور است. حواس جمعی می خواهد اما سخت نیست. اگر ارزش کار را بدانیم سخت نیست چون می خواهیم بار اضافی را از جامعه برداریم و سهم خود را به نحو احسنت در قبال جامعه و محیط زیست ادا کنیم.